Vergi Yükü Perspektifinden Vergi Uyumu: 81 İl Bazında Ampirik Bir Değerlendirme

Doğan E., Sarıçimen G.

Vergi Raporu, sa.256, ss.133-154, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Vergi Raporu
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.133-154
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mükelleflerin vergi uyum düzeyleri demografik, ekonomik, idari, siyasi, psikolojik ve ahlaki faktörler tarafından etkilenmektedir. Bu doğrultuda, vergi uyumunu etkileyen faktörler ile ilişkili olan vergi yükü kavramının da vergi uyumu üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma kapsamında, vergi yükü ile vergi uyum düzeyi arasındaki ilişki değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme ile 81 il bazında vergi yükü ile vergi uyumu arasındaki ilişkinin mekânsal bağlamda karşılaştırmalı olarak ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Elde edilen bulgulara göre vergi uyumunun göstergesi olarak kabul edilen tahsilat tahakkuk oranı ve vergi yükü dağılımlarının paralel olmadığı görülmektedir. Vergi yükünün yüksek (düşük) olduğu yerlerde tahsilat tahakkuk oranının da yüksek (düşük) olması genel bir beklenti olsa da, bu beklenti 81 ilin 45’inde karşılanırken, 36’sında karşılanmamaktadır. Bu bulgular neticesinde vergi uyumuna yönelik politikalarda, vergi yükü dağılımlarının göz önüne alınması ve vergi harcamalarına yönelik politikalarda ise ülke geneli ya da bölgesel nitelikli uygulamalar yerine il bazlı farklılaşmalara imkan veren spesifik uygulamaların belirlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Vergi Uyumu, Vergi Yükü, Mekansal Otokorelasyon.

JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H71, C46