Ülkesel Ekmeklı̇k Buğday Alım Baremı̇nde Ekmeklı̇k Buğday Çeşı̇tlerı̇nı̇n Ayrımı: Yapay Zeka Desteklı̇ Örüntü Tanıma Uygulamalarının Kullanılabı̇lı̇rlı̇ğı̇


Karaduman Y., Belen S., Olgun M., Ceyhan M., Kartal Y., Özkan K.

Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, cilt.13, sa.2, ss.45-59, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.45-59
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

u çalışma Ülkesel Ekmeklik Bu day Alım Bareminde kırmızı ve beyaz sert ekmeklik bu day grubunundaki bu dayların cinslerinin belirlenmesi üzerinedir. Bu amaçla tane fiziksel, protein miktar, protein kalitesi ve gluten reolojik özelliklerini içeren kapsamlı laboratuvar testleri uygulayarak ülkesel baremde yer alan 8 kırmızı-sert ve 2 beyaz-sert bu dayın kendi içerisinde ve di er sınıfta yer alan 14 ekmeklik bu daydan farklılıkları de erlendirilmiştir. Kırmızı tane renginde çeşitler arasında tane protein oranı %11,78-15,19 ve beyaz tane renginde çeşitler arasında %12,71-14,71 arasında de işmiştir. Çalışmada kırmızı ve beyaz-sert sınıfta yer alan çeşitlerin ortalama protein kalite özellikleri di er sınıflardan yüksektir. Kırmızı-sert sınıfta yer alan Dropia, Maden, Rumeli ve Quality çeşitlerinin protein kalite de erleri belirgin şekilde daha yüksek bulunmuştur. Quality dışında di er üç çeşidin Glutopeak agregasyon enerji de erleride (AGGEN) yüksektir. Esperia ve Bezostaja1’inde genel olarak protein kalite özellikleri ve AGGEN de eri iyi iken; Krasunia Odeska ve Flamura çeşitlerinin protein kalite stabiliteleri daha az ve gluten reolojik özellikleri düşük olmuştur. Di er kırmızı sınıfındaki ekmeklik bu day çeşitleri içerisinde protein kalitesinde de işkenlik daha fazla olmuş; bu sınıf içerisinde Pehlivan, KateA, Ahmeta a, Konya, Yubileyna ve Syrena Odeska çeşitlerinin bazı protein kalite ve gluten reolojik özellikleri kırmızı-sert sınıftaki çeşitlere benzer veya üzerinde iken; Sönmez, Misiia çeşitlerinin düşük; Ekiz’in orta düzeyde olarak de erlendirilmiştir. Nota çeşidinin protein kalitesi düşük gluten reolojik özellikleri orta iken Nacibey çeşidinin tersidir. Beyaz-sert çeşitlerden Kıraç’ın protein kalite parametreleri yüksek, Tosunbey’in orta- düşük iken; gluten reolojik özellikler tam tersi olmuştur. Di er beyaz çeşitlerden Müfitbey’in bazı protein kalite parametreleri iyi, gluten reolojik özellikleri orta-iyidir. Gerek orta-zayıf ve Bayraktar çok zayıf protein kalitesi ve gluten reolojik özelliklerine sahip olarak de erlendirilmiştir. Çeşitler arasında tane sertli i ve homojenitesi ve hacim a ırlı ı arasında dikkate de er farklar bulunmuştur. Yine tane a ırlı ı, tane a ırlı ı homojenitesi, tane çapı ve tane çapı homojenitesi de erlerindeki farklıklar bu fiziksel özelliklerin de erlendirilerek çeşitlerin ayrımında oldukça başarılı olarak kullanılabilece ini göstermiştir. Beyaz sınıflarda yer alan çeşitlerin L* (parlaklık) ve b* (sarı renk tonu) de erleri genel olarak daha yüksektir. Bu de erler ve a* (kırmızı renk tonu) de eri bakımından beyaz ve kırmızı taneli çeşitler arasında önemli varyasyon vardır. Bu parametreler kullanarak bu dayın cinsinin belirlenebilmesi mümkün olabilece i ve sonuçta geliştirilmesi muhtemel yapay zeka destekli örüntü tanıma sistemine sahip V-NIR cihazının etkin olabilece ini görülmüştür.