Research Information System
16. Ulusal Tıbbi Genetik Kongresi, Antalya, Turkey, 4 - 08 December 2024, (Unpublished)
Okur-Chung nörogelişimsel
sendromu (OCNDS) (OMIM #617062), kazein kinaz II enziminin alfa alt birimini (CK2α) kodlayan
CSNK2A1 geninde düşük kinaz aktivitesine veya CK2α proteininin anormal
lokalizasyonuna yol açan heterozigot varyantların neden
olduğu nadir bir sendromdur. Bildirilen olguların (n≅70) çoğu de
novo varyantlara sahip sporadik olgular olmakla birlikte otozomal dominant
kalıtımın görüldüğü aileler nadiren bildirilmiştir. OCNDS’de dil gelişiminin ön
planda etkilendiği gelişimsel gerilik, bilişsel yetersizlik ve hipotoninin yanı
sıra daha az sıklıkla beslenme güçlüğü, özgün olmayan dismorfizm, kifoskolyoz,
davranış ve uyku bozuklukları, epilepsi, immünolojik bozukluklar, oftalmolojik ve
kardiyak anomaliler görülür.
İntrauterin gelişme
geriliği, global gelişim geriliği, hipotoni, otizm, konjenital kortikal
katarakt ve dismorfizm nedeni ile değerlendirilen 6,5 yaşındaki Olgu-1’in Tüm
ekzom dizileme (WES) analizinde CSNK2A1 (NM_177559.3) geninde de novo
c.140G>A (p.Arg47Gln) varyantı heterozigot oluşumda saptandı. ATP/GTP bağlayıcı halkada yer alan bu varyant daha
önce 6 olguda tanımlanmış patojenik bir değişimdir ve bu domaindeki varyantların
geniş bir fenotipik spektrumla sonuçlandığı gözlemlenmiştir. Literatürdeki olgularla birçok özelliği
paylaşan olguda görülen konjenital katarakt, daha önce OCNDS'li bireylerde tanımlanmamış yeni bir bulgudur.
Büyüme ve gelişme
geriliği, geç konuşma nedeni ile değerlendirilen 5,5 yaşındaki Olgu-2’nin WES
analizinde CSNK2A1’de novel c.530G>C (p.Gly177Ala) varyantı
heterozigot de novo oluşumda saptandı. Patojenik varyantların daha önce tanımlandığı
aktivasyon domaininde yer alan ve evrimsel olarak korunmuş bir rezidüde oluşan
bu varyant American College of Medical Genetics kriterleri ile olası patojenik
olarak sınıflandırıldı. Nörogelişimsel ve dismorfik bulgular açısından
literatürdeki olgulara göre daha hafif etkilenmiş olan Olgu-2’de belirgin
büyüme geriliği dikkat çekmektedir.
Nörogelişimsel gerilik
etiyolojisinin heterojenliği ve OCNDS’nin özgün fenotipik bulgularının olmaması nedeni ile bu sendromdan etkilenen
bireyler çoğunlukla ters fenotipleme ile tanı almaktadır. Null varyanta
sahip bireylerin yanlış anlamlı varyanta sahip olgulara göre daha hafif
etkilendiği gözlemlense de bugüne kadar OCNDS
için net bir genotip-fenotip korelasyonu belirlenmemiştir. Tanımlanan bu bulguların
sendromun genotipik ve fenotipik spektrumunun genişletilmesi ve moleküler
patogenezin aydınlatılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.