Geç Ergenlik ve Genç Erişkinlik Dönemlerinde Kaba İntihar Hızı ve İntihar Yöntemlerinin Cinsiyetlere Göre Karşılaştırılması

GİRİŞ ve AMAÇ: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) intihar davranışını önemli bir halk sağlığı sorunu olarak görmekte olup dünyada her yıl yaklaşık 700.000 kişi intihar sonucu ölmekte, çok daha fazlası intihar girişiminde bulunmaktadır. İntihar yaşam boyu devam etmektedir ve 2019 yılında dünya genelinde 15-29 yaş arasındaki ölüm nedenleri arasında dördüncü sırada yer almıştır. DSÖ 15-24 yaşları arasındaki geç ergenlik ve genç erişkinlik dönemlerini gençlik olarak tanımlamakta olup çalışmamızın amacı 2018-2023 yılları arasında ülkemizdeki bu yaş gruplarındaki intihar hızı, intihar yöntemleri ve cinsiyete göre farklılıkları belirlemektir.

YÖNTEM: Çalışmamız Türkiye İstatistik Kurumu’nun veri tabanına ait kamuya açık verilerle yapılmış olup etik kurul onayına gereklilik bulunmamaktadır. Çalışmamızda Helsinki Bildirgesi ilkelerine uyulmuştur.

BULGULAR: Çalışmamızda 2018-2023 yılları arasında 15-19 ve 20-24 yaş gruplarında incelediğimiz 4759 intihar olgusunun 1191’i kadın, 3568’i erkek olarak tespit edildi. Kadın/erkek oranı 0,33 olarak bulundu. Cinsiyet ve yaş grubundan bağımsız olarak en sık kullanılan tamamlanmış intihar yöntemleri ası (%38,8), ateşli silah (%31,3) ve yüksekten atlama (%15,3) idi. Erkeklerde her iki yaş grubunda intihar yöntemleri oranları ası (%39,8-42,4), ateşli silah (%34-36,8), yüksekten atlama (%14,3-10,6) ve kimyevi madde (%4,4-3) olarak sıralanırken, kadınlarda 15-19 yaş grubunda yüksekten atlama (%29,1), ası (%25,6), ateşli silah (%21,9), kimyevi madde (%14,8) iken; 20-24 yaş grubunda ası (%36,5), yüksekten atlama (%21,2), kimyevi madde (%17,6) ve ateşli silah (%14,3) şeklinde değişiklik gösterdi. Her iki yaş grubunda da ası ve ateşli silah erkeklerde, kimyevi madde ve yüksekten atlama kadınlarda daha yüksek orandaydı (her biri p<0,05). Kaba intihar hızlarında 2018 yılına kıyasla %15 ile %50,6 arasında değişen oranlarda artış görüldü. En yüksek kaba intihar hızı 12.26 ile 20-24 yaş grubu erkeklerdeydi. Kaba intihar hızının erkek/kadın oranı 20-24 yaş grubunda en yüksekti.

TARTIŞMA ve SONUÇ: İntihar sosyal, duygusal ve ekonomik olarak yıkıcı sonuçları olmakla birlikte önlenebilir bir halk sağlığı sorunudur. Genç intiharları son yıllarda giderek artış göstermektedir. Cinsiyetler arası kaba intihar hızının belirgin olarak farklılaşmaya başladığı genç erişkinlik döneminde erkekleri tamamlanmış intiharla ölüm açısından incinebilir kılan faktörler araştırılmalı, ruh sağlığı hizmetlerinin kullanımı teşvik edilmeli ve önleyici girişimler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Ergenlik, gençlik, intihar