Derin öğrenmeye dayalı orman yangını tahmin modeli geliştirilmesi ve Türkiye yangın risk haritasının oluşturulması


Fidanboy M., Adar N., Okyay S.

Ormancılık Araştırma Dergisi, cilt.9, sa.2, ss.206-218, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.17568/ogmoad.1066557
  • Dergi Adı: Ormancılık Araştırma Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.206-218
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Orman yangınları; doğal hayatı, biyolojik ekosistemi tehdit eden ve ormancılık faaliyetlerini sekteye uğratarak ekonomik kayıplara neden olan ana sorunlardan birisidir. Yangınlar; bitki örtüsü, su ve hava gibi doğal kaynakların zarar görmesine veya tamamen yok olmasına neden olabilir. Ayrıca ormanların çevresinde bulunan yerleşim veya tarım alanlarına da hasar vererek can ve mal kayıplarına sebep olabilir. Bu yüzden orman yangınlarıyla mücadele edilmesi ve tahribatın asgari düzeye indirilmesi için kaynakların kullanılmasında doğru kararların verilmesi ve etkili planlamaların yapılması önem arz etmektedir. Bu çalışmada orman yangınlarıyla mücadelede kullanılmak için Orman Yangını Analiz Tahmin (OYAT) modeli oluşturulmuştur. OYAT; resmi kaynaklardan elde edilen bitki örtüsü, iklim değişiklikleri, beşeri etmenler ve daha önceki yangın verilerine dayandırılarak geliştirilmiştir. Bu veriler derin öğrenme tekniği ile işlenerek OYAT modeli oluşturulmuştur. OYAT kullanılarak, analiz edilen veriler ile orman yangını tahmini yapılır ve bölgesel yangın risk haritası elde edilir. OYAT coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile uyumlu çalışabilmesi sayesinde kolay kullanıma sahip, dinamik veriler ile güncellenebilen ve görselleştirilerek saklanabilen bir yapıya sahiptir. Türkiye’deki 2013-2019 yılları arasındaki orman yangını verileri OYAT modelinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. OYAT ile oluşturulan risk haritalarının %98 doğruluk oranına sahip olduğu gözlenmiştir. İzleyen yıllarda veri havuzunun büyümesiyle birlikte, OYAT modelinin yangın önleme için yapılacak planlamalarda daha verimli ve başarılı olacağı öngörülmektedir.