İstanbul’un Modern Sanat Müzeleri: İstanbul Modern ve Arter’e Farklı Bakışlar


Öztürk A., Burnak T., Atıcı E.

SOSYOLOJİNİN GÖZÜNDEN İSTANBUL, ULUSLARARASI SEMPOZYUMU, İstanbul, Türkiye, 27 - 28 Nisan 2022, ss.33-37

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.33-37
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir dünya kenti olan İstanbul, birçok konuda olduğu gibi Modern Sanat tartışmalarının da yapıldığı önemli merkezlerden biridir. Bulundukları konum ve içerikleri itibarıyla İstanbul Modern ve Arter müzesi de İstanbul’da, modern sanatı kentli ile buluşturan öncü oluşumlardandır. İstanbul Modern varlığı ile Karaköy ve çevresini, Arter müzesi ise Dolapdere ve çevresinin değişim ve dönüşümünü zorunlu kılmıştır. Son dönem yapısal oluşumlarını da dünyanın önde gelen star mimarları tarafından oluşturarak, sanata mimari açıdan da bir tartışma ortamı yaratmışlardır. İstanbul Modern’in mimari İtalyan asıllı Renzo Piano alışık olduğu bir deniz kenarı tasarım kurgusunu oluştururken, Arter’in mimari İngiliz Nicholas Grimshaw, cephe tasarımı ile iç ve dış ilişkisini tartışmıştır. Kendilerine has tasarım kurgularının izleri, yapılarında ve dış çevre ile kurdukları ilişkilerde gözlenmektedir. Star mimarlar benzer tasarım kurgularını, farklı yerlerde, yere ait farklı sentezlerle gerçekleştirmektedirler. Bunun aksine, bugün star mimarların tasarımlarının çok benzerleri, dünyanın birçok yerinde, yere ait veriler tartışılmadan kopyalanmakta, yere uyum sağlayamayan aykırı yapılar ortaya çıkmaktadır. İletişim teknolojilerinin gelişmesi ve bilginin hızla yayılması sonucu tasarımların birbirine benzemesinin temelinde ortaklıklar sisteminin görsel envanteri vardır. Bugün çoğunlukla bir mimarın, özgün arayışı üzerine kurulu düşünsel süreçlerden geçen tasarım probleminin ürünü, artık görsel envanter araştırmasının sonuçları bağlamında oluşturulan imge arayışına dönüşmüştür. Oysa başarılı bir tasarım kurgusu, ancak yere ait verileri dikkate alan ve konumuyla ilişki kuran bir bakış açısıyla gerçekleşebilmektedir. Eskişehir Osmangazi Üniversite, Mimarlık Bölümü, Habitat Proje Stüdyosu, 2020-2021 Bahar döneminde, mimarının tasarım düşüncesi ve kurgusunu okuyabildiğimiz, kendine ait bir malzeme-detay ve teknoloji kullanımı olan farklı star mimarlar üzerinden, tasarım probleminin yeniden oluşturulmasını tartışmıştır. Bu anlamda öncelikle İstanbul Modern ve Arter müzesinin mimarlarının, tasarım kurgularını, bulundukları çevre ile nasıl ilişkilendirdiklerini analiz etmiş, daha sonra da bu alanları farklı tasarım bakışlarına sahip diğer star mimarlar tasarlasa idi nasıl bir yapısal kurgu ortaya çıkarabileceklerini spekülatif bir tasarım anlayışıyla tartışmıştır. Bu çalışmada her iki alan içinde yapılan tartışmalardan farklı örnekler, öğrenci çalışmalarıyla sunulacaktır. 

Being a world city, Istanbul is one of the important centers where Modern Art discussions are held, as in many other subjects. In terms of their location and content, Istanbul Modern and Arter Museum are among the leading organizations that bring modern art together with the citizens in Istanbul. With its existence, Istanbul Modern necessitated the change and transformation of Karaköy and its environs, and the Arter museum of Dolapdere and its surroundings. They created a discussion environment for art in terms of architecture, by creating the last period's structural formations by the world's leading star architects. While Renzo Piano, of Istanbul Modern's architectural Italian origin, created a seaside design setup he is accustomed to, Nicholas Grimshaw, the architect of Arter, discussed the interior and exterior relationship with the façade design. The traces of their unique design constructs are observed in their structures and in the relations they establish with the external environment. Star architects realize similar design setups in different places, with different syntheses of the place. On the contrary, today, very similar to the designs of star architects, in many parts of the world, the data of the place are copied without discussing, and contradictory structures that cannot adapt to the place emerge. The visual inventory of the partnerships system is the basis of the similarity of designs as a result of the development of communication technologies and the rapid spread of information. Today, the product of the design problem, which mostly goes through the intellectual processes based on an architect's original search, has now turned into an image search created in the context of the results of the visual inventory research. However, a successful design setup can only be realized with a perspective that takes into account the data of the place and relates it to its location. Eskişehir Osmangazi University, Department of Architecture, Habitat Project Studio discussed the re-creation of the design problem through different star architects, who have their own use of materials-details and technology, in the 2020-2021 Spring semester, where we can read the design thought and fiction of the architect. In this sense, he first analyzed how the architects of Istanbul Modern and Arter museums related their design setups with their environment, and then discussed with a speculative design understanding what kind of structural setup they would have created had these spaces been designed by other star architects with different design perspectives. In this study, different examples from the discussions in both fields will be presented with student studies.