Dinamik Kariyer Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Creative Commons License

Tekbaş G., Ergin Z. Ö.

22. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Muş, Türkiye, 7 - 10 Ekim 2021, ss.351-367

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muş
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.351-367
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İş yaşamın dinamik doğası, kariyer uyumu ve kararı üzerinde etkili olan faktörlerin incelenmesini gerekli kılmaktadır. Nesne İlişkileri Kuramına göre kariyerle ilgili süreçlerde, nesne ile kurulan ilişkilerin ve bilinçdışı faktörlerin önemli bir rolü bulunmaktadır. Bireyin sahip olduğu iş, onun sembolik bir nesnesi olabilmektedir. Bu bağlamda nesne ile kurulan ilişkiler dört faktörde (gerçek onarım, manik onarım, mâni ve imrenme) tanımlanmaktadır. Gerçek onarım yapılan hataların sorumluluğunu alabilmeyi, manik onarım ise suçluluk duygularıyla hareket etmemeyi ve kişide gerçekçi olmayan özgüven duygusunu temsil etmektedir. Diğer açıdan mani, kişinin hedeflerini gerçekleştirememe durumunu reddetmesi ve çeşitli savunma mekanizmaları kullanması haliyken, imrenme başkalarının başarılarını istememe ve eksikliğinden beslenme halidir. Bu nedenle kariyer sürecinde bilinç dışı faktörlerin anlaşılması etkili bir stratejiyle bireylerin çalışma yaşamlarını, mesleki kimliklerini ve kariyer yolculuklarını şekillendirmelerine yardımcı olarak, sağlıklı kariyer hedefleri oluşturmalarında yol gösterici olabilecektir. Bu doğrultuda geliştirilen ölçeğin Türk kültürüne uyarlanması amaçlanmakta ve kariyer danışması alanına yeni ve faydalı bir ölçme aracı kazandırılacağı düşünülmektedir. Yöntem: Çalışma 210 (%57.6 kadın, %42.4 erkek) katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların yaşları 18 ile 45 arasında değişmektedir. Yaşların dağılımı ise 18- 24 yaş (%18.1); 25-29 yaş (%56.7); 30-39 yaş (%21); 40-45 yaş (%4.3)olarak bulunmuştur. Uyarlama çalışması kapsamında ilk olarak “Dinamik Kariyer Ölçeği” nin izni alınmış ve çevirigeri çeviri aşamaları tamamlanmıştır. Daha sonra uzman görüşü alınarak ölçeğe son hali verilmiştir. Çalışmada Kişisel Bilgi Formu, Dinamik Kariyer Ölçeği (DKÖ) ve ölçüt-uyum geçerliğini değerlendirmek amacıyla Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği (KUYÖ) kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analiziyle (DFA), ölçüt-uyum geçerliği Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analiziyle ve güvenirliği Cronbach Alpha güvenirlik analizi ile test edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 22.0 ve LİSREL 8.80 paket programları kullanılmıştır. Bulgular: Ölçeğin, Türk örneklemi üzerinde dört faktörlü yapısını doğrulamak amacıyla yapılan DFA analizi sonucunda χ2=278.27, χ2/df=2.84, CFI=.93, NNFI=.91, RMSEA=.10 (%90 GA:.08 ile .11) ve SRMR=.07 uyum indekslerinden bazı değerlerin kabul edilebilir düzeyde olmadığı görülmüştür. Buna göre, programın ürettiği modifikasyon önerileri incelenmiştir. Aynı alt ölçekte yer alan 4. Madde ile 8. madde ve 12. madde ile 16. Madde arasına hata kovaryansları eklenerek analiz yeniden yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda yeni uyum değerleri χ2=245.43, χ2/df=2.56, CFI=.94, NNFI=.93, RMSEA= .08 (%90 GA:.07 ile .10) ve SRMR= .07 kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Standardize edilmiş katsayılar incelendiğinde, madde faktör yükleri .47 ile .81 arasında değişmektedir. Ölçüt-uyum geçerliği kapsamında KUYÖ alt ölçekleri ile DKÖ alt ölçekleri arasında pozitif yönde ve önemli bir ilişki bulunmuştur. Güvenirlik çalışmaları kapsamında ölçeğin imrenme, manik onarım, gerçek onarım ve mani alt ölçeklerine ilişkin iç tutarlılık katsayıları sırasıyla .83, .68, .82 ve .74 bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışma, bireylerin kariyer uyum süreçlerine etki eden bilinçdışı dinamiklerin rolünü değerlendirmede Dinamik Kariyer Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ve Türk kültüründe kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Bu ölçme aracı ile araştırmacılar, kariyer kararında etkili olan bilinçdışı süreçleri daha somut inceleme fırsatı bulabilir ve buna uygun müdahale çalışmaları yürütebilirler. 

The dynamic nature of work-life makes it necessary to examine the factors that affect career adjustment and decision. According to the Object Relations Theory, the relations established with the object and unconscious factors have an important role in career-related processes. The work that an individual has can be a symbolic object of him. In this context, the relationships established with the object are defined in four factors (true reparation, manic reparation, mania, and envy). True repair represents taking responsibility for the mistakes made, while manic repair represents not acting with feelings of guilt and unrealistic selfconfidence in the person. On the other hand, mania is the state of rejecting the failure to achieve one's goals and using various defense mechanisms, while envy is a state of not wanting the success of others and feeding on their lack. For this reason, understanding unconscious factors in the career process will help individuals shape their working lives, professional identities, and career journeys with an effective strategy, and can guide them in creating healthy career goals. It is aimed to adapt the scale developed in this direction to Turkish culture and it is thought that a new and useful measurement tool will be gained in the field of career counseling. Method: The study comprised 210 (57.6% female, 42.4% male) participants. The ages of the participants ranged from 18 to 45. The age distribution is 18-24 years (18.1%); 25-29 years (56.7%); 30-39 years (21%); 40- 45 years (4.3%). Within the scope of the adaptation study, the permission of the "Dynamic Career Scale" was obtained first and the translation-back translation phases were completed. Then, the final version of the scale was determined by taking expert opinion. In the study, Personal Information Form, Dynamic Career Scale (DCS), and Career Adaptation Abilities Scale (CAAS) were used to evaluate criterion-fit validity. The construct validity of the scale was tested with confirmatory factor analysis (CFA), criterion-conformity validity was tested with Pearson Product-Moment Correlation analysis and reliability was tested with Cronbach Alpha reliability analysis. SPSS 22.0 and LISREL 8.80 package programs were used in the analysis of the data. Results: As a result of the CFA analysis performed to confirm the fourfactor structure of the scale on the Turkish sample, some of the values in the fit indices of χ2=278.27, χ2/df=2.84, CFI=.93, NNFI=.91, RMSEA=.10 (90% CI:.08 with .11 ) and SRMR=.07 were found to be not at an acceptable level. Accordingly, the modification suggestions produced by the program were examined. The analysis was repeated by adding error covariances between the 4th item and 8th item, and between the 12th item and 16th item in the same subscale. As a result of the analysis, new fit values χ2=245.43, χ2/df=2.56, CFI=.94, NNFI=.93, RMSEA= .08 (90% CI:.07 to .10) and SRMR= .07 were found to be acceptable. When standardized coefficients are examined, item factor loads vary between .47 and.81. Within the scope of criterion-conformity validity, a positive and significant relationship was found between the subscales of CAAS and the subscales of DCS. Within the scope of reliability studies, the internal consistency coefficients of the envy, manic repair, true repair, and mania subscales of the scale were found to be .83, .68, .82, and .74, respectively. Conclusion: This study reveals that the Dynamic Career Scale is a valid and reliable measurement tool and can be used in Turkish culture in evaluating the role of unconscious dynamics affecting the career adaptability processes of individuals. With this measurement tool, researchers can find the opportunity to examine the unconscious processes that are effective in career decisions more concretely and can carry out appropriate intervention studies.