Akademik Veri Yönetim Sistemi
28. Ergen Günleri Sempozyumu, Eskişehir, Türkiye, 2 - 04 Kasım 2023, ss.49, (Özet Bildiri)
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) sosyal iletişim ve etkileşim alanında sınırlılıklar, tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanlarıyla karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. Çocuk ve ergenlik döneminde sıkça rastlanan zorbalık bir birey ya da bir grubun nispeten daha güçsüz olana bilinçli olarak tekrarlayan şekilde agresif davranışlar sergilemesidir. OSB’de görülen belirtiler sosyal ilişkileri olumsuz etkilediğinden bu olgular akran zorbalığına açık hale gelmektedir. Bu olgu sunumunda otizm spektrum bozukluğu tanılı akran zorbalığına maruz kalan ergen kız olgudan bahsedilecektir. 14 yaş kız olgu söylenenleri tekrarlama, el çırpma, zıplama, öfke ve akran ilişkilerindeki sorunlar nedeniyle kliniğimize başvurmuştur. 4 yaşında tekrarlayıcı motor hareketlerinin olduğu, anaokulunda yaşıtlarıyla sorun yaşadığı, bir kez çocuk psikiyatri başvurusunun olduğu fakat takiplere gelmediği öğrenildi. Kendisi ve ailesiyle yapılan görüşmelerde prenatal-perinatal-postnatal öyküsünde özellik olmadığı, zamanında yürüdüğü, geç konuştuğu, genellikle kendi başına oynamayı tercih ettiği, emosyonel labilite, ekolali ve tekrarlayıcı motor hareketlerinin olduğu, yaşıtlarıyla sosyal iletişim kurmakta zorlandığı, okul başarısının iyi olduğu, resim ile ilgilendiği öğrenildi. Yapılan ruhsal durum muayenesinde göz temasının kısıtlı olduğu, affektinin künt olmakla birlikte görüşme içeriği ile uyumsuz duygusal tepkiler verdiği, zekasının klinik olarak normal olduğu gözlendi. OSB tanısı ile takibe alınan olgu görüşmelerde akranlarından farklı hissettiğini, dış görünüşü ve ilgi alanları ile dalga geçildiği, hiç arkadaşının olmadığı, sınıfta yalnızlaştırıldığını belirtti. Olgu ile sosyal becerilerini arttırmaya yönelik görüşmeler yapıldı, depresif duygudurum açısından takip edildi. Okul ile iletişime geçilerek işbirliği sağlandı. Zaman içerisinde sosyal uyum becerilerinde artış gözlendi. Okul içindeki etkinliklerde daha aktif rol almaya başladı. Ergenlik döneminde yaşanan akran zorbalığı ergenlerin fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği gibi sosyal ve eğitim yaşamında da aksaklıklara yol açabilir. Özel gereksinimli çocukların bu konu ile ilgili daha fazla risk altında oldukları gözden kaçırılmamalı,
zorbalığın önlenmesi için okul ve aile ile işbirliği sağlanmalıdır.
Anahtar kelimeler: akran zorbalığı, ergen, otizm spektrum bozukluğu