Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin finansal boyutunun Küresel Findex Araştırması göstergeleri üzerinden değerlendirilmesi

İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı, İstanbul, Türkiye, 23 - 24 Aralık 2023, ss.11

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: İstanbul
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.11
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sürdürülebilir kalkınmanın önündeki engellerden biri ve çok boyutlu bir sorun olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin finansal boyutu, ayrımcı sosyal normların yanı sıra sosyoekonomik toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, kadınların finansal içerilme ve finansal okuryazarlık düzeyindeki artış ile güçlenmesinin yalnızca finansal olarak değil, diğer sosyoekonomik alanlarda da toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini azaltabilme potansiyeline sahip olduğu göz önünde bulundurulduğunda, toplumsal cinsiyet eşit(siz)liğinin finansal ve sosyoekonomik boyutunun karşılıklı bir etkileşim içinde olduğu söylenebilir. Bu açıdan ülkelerdeki finansal içerilme düzeyinin cinsiyete göre dağılımının incelenmesine yönelik araştırmaların ve bu dağılımı iyileştirmeye yönelik politikaların önemi de artmaktadır. Bu çalışma, yirmi dört Küresel Findex Araştırması göstergesi üzerinden, Türkiye’deki kadınların finansal içerilme/dışlanma ve finansal dijitalleşme düzeyleri ile COVID-19 dönemindeki finansal kırılganlıklarını Türkiye’deki erkekler ve çeşitli ülke gruplarında yaşayan kadınlarla karşılaştırarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca her bir gösterge için hesaplanan eşit(siz)lik endeksi ile Türkiye’deki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin finansal boyutu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ücret geliri elde etme oranı açısından Türkiye’deki erkeklere ve diğer ülke gruplarında yaşayan kadınlara göre dezavantajlı olan Türkiye’deki kadınların tasarruf edebilme oranı karşılaştırma yapılan ülke gruplarındaki kadınlardan düşük, borçlanma oranları ise bu ülke gruplarındaki kadınlardan yüksek ya da onlara benzer düzeydedir. Erkeklere ve diğer ülke gruplarındaki kadınlara göre daha düşük oranda finansal hesap ve kredi/banka kartı sahibi olan Türkiye’deki kadınlar, tasarruflarını finansal sistemin dışında tutma ve finansal sistemden ziyade aile ya da arkadaşlardan borçlanma eğilimi içindedir. Ayrıca Türkiye’de mevcut ve gelecekteki masraflarını karşılamalarına yetecek paraya sahip olma hususunda endişe duyan ve COVID-19 salgını döneminde mali sıkıntı çeken kadınların oranının erkeklere göre daha yüksek olması, Türkiye’deki kadınların finansal açıdan daha kırılgan olduğu şeklinde yorumlanabilir. Çalışmada elde edilen bir diğer sonuç ise finansal dijitalleşme açısından da Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliğine giden yolda karşılaştırmaya konu diğer ülke gruplarına göre geride olduğu şeklindedir.