Bedensel Belirti Bozukluğu Olan Hastaların Derin Öğrenme Teknikleri Kullanılarak Manyetik Rezonans Görüntüleme ile Belirlenmesi


Emekli E., Altınkaya E., Zoroğlu Altınkaya E., Emekli E., Hoşgören Alıcı Y., Koçak O. M.

23. Ulusal Sinirbilim Kongresi, İzmir, Türkiye, 28 - 31 Mayıs 2025, ss.76, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.76
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AMAÇ: Nörogörüntüleme çalışmaları, bedensel belirti bozukluğunun (BBB) yapısal ve işlevsel beyin değişiklikleri ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada, derin öğrenme modelleri ile BBB hastaları ve sağlıklı kontrol (SK) MRG'lerinin ayırt edici sınıflama performansı değerlendirilerek, hastaların ayırt edilebilmesi amaçlanmaktadır.

GEREÇ-YÖNTEM: Çalışmaya 30 sağlıklı kontrol ve 16 BBB hastasına ait aksiyel T1-ağırlıklı MRG'ler (0,9 mm kesit kalınlığı) dahil edilmiştir. Görüntüler iki radyolog tarafından değerlendirilmiş, infratentorial ve lateral ventrikül süperiorundaki kesitler dışlanmıştır. Görüntüler %85 eğitim, %15 test oranında ayrılmıştır. Çalışma, sınırlı örneklem büyüklüğü nedeniyle bir ön çalışma niteliğindedir ve modelin ayrıştırıcı gücünü değerlendirmeye yöneliktir. Doğrulama seti ayrılmamış, model optimizasyonu eğitim verisi üzerinde yapılmış ve performans test setinde değerlendirilmiştir. Ön işleme adımları kapsamında yeniden boyutlandırma ve normalizasyon uygulanmıştır. Sınıflandırmada, derin katman yapısı ve transfer öğrenmeye uygunluğu nedeniyle küçük veri setlerinde yüksek performans gösterdiği bilinen ResNet50 modeli tercih edilmiştir. Görüntü temelli değerlendirmede dahil edilen kesitlerde (4325 kesit) SK ve BBB ayrımı yapılmaya çalışılmış, hasta temelli değerlendirmede ise her bir katılımcıya ait MRG'lerin ayrımı esas alınmıştır. Hasta bazlı analizde çoğunluk oylaması kullanılmıştır.

BULGULAR: Görüntü temelli analizde 752 MRG kesiti, hasta temelli analizde 8 birey (3 BBB, 5 SK) test setinde yer almıştır. Görüntü ve hasta bazlı doğruluk sırasıyla %91,62, %88, precision %97, %100; recall %80, %100; f1-score %94, %91 olarak hesaplanmıştır. Confusion matrisinde BBB için görüntü bazlı doğruluk 227/282, hasta bazlı 2/3; SK için sırasıyla 462/470 ve 5/5 olarak saptanmıştır.

SONUÇ: Çalışma, BBB ve SK ayrımında yüksek doğruluk sağlamış, SK grubunda daha düşük hata oranı gözlenmiştir. Hasta temelli analiz klinik uygulama açısından daha değerlidir; ancak doğruluk açısından görüntü temelli model üstün bulunmuştur. Bu bulgular, psikiyatrik bozuklukların biyolojik temellerine dair artan kanıtlarla uyumludur ve BBB'nin de nörobiyolojik düzeyde izlenebilir değişiklikler içerdiğini göstermektedir. Bu çalışma, BBB hastaları ile SK arasında yapısal değişikliklerin varlığını ortaya koyması açısından önemlidir.