Çocukluk çağında hipertransaminazemi ile başvuran ACOX-2 eksikliği olgusu

14. Ulusal Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Kongresi, İskele, Kıbrıs (Kktc), 12 - 15 Mayıs 2022, ss.122

P-037

Çocukluk Çağında Hipertransaminazemi ile Başvuran ACOX-2 Eksikliği Olgusu

Ezgi Pala1, Yusuf Aydemir2, Ladin Işık Köse3, Serkan Belkaya3, Zeren Barış2

1ESOGÜ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

2ESOGÜ Çocuk Gastroenteroloji Bölümü

3Bilkent Moleküler Biyoloji ve Genetik

Deneyim ve hedefler: Safra asit biyosentez defektleri; serum safra asitleri ve GGT’nin düşük-normal saptandığı, transaminaz

yüksekliği ile seyreden kolestatik bir hastalık tablosudur. Primer safra asitlerinin eksikliğine neden olan hepatotoksik

ara metabolitler kolestaz, merkezi sinir sistemine bağlı bozukluklar ve yenidoğan döneminde karaciğer hasarına

neden olabilir, ara metabolitlerin neden olduğu karaciğer hasarı ilerleyicidir ve tedavi edilmediğinde siroz ve karaciğer

yetmezliğine bağlı ölümle sonuçlanabilir. ACOX-2 peroksizomal dallı zincirli açil-CoA oksidazı kodlar, safra asidi biyosentezinde

dallı zincirli yağ asitlerinin parçalanmasında rol alır, ACOX-2 eksikliği safra asidi ara ürünlerinin birikmesiyle

karakterizedir, transaminaz yüksekliği, karaciğer fibrozisi, bilişsel bozulma gelişebilir. Safra asidi sentez kusurlarının

klinik sonuçları primer safra asidi tedavisi kullanılarak hafifletilebilir. Hipertransaminazemi ile izlenen ve takipte ACOX-2

eksikliği saptanan bir olgu sunulmuştur.

Metotlar: 11 yaşında kız hasta, ilk kez 7 aylıkken tesadüfen saptanan hipertransaminazemi nedeni ile bölümümüze

başvurdu. Başvuru sırasında boy ve vücut ağırlığı 3 persentil altındaydı, batın rahattı, hepatosplenomegali saptanmadı,

nörolojik gelişimi yaşıtlarıyla uyumluydu, diğer sistem muayeneleri doğaldı. Etyolojiye yönelik viral parametreleri,

tiroid fonksiyon testleri, alfa-1 antitripsin düzeyi, idrarda redüktan madde, Tandem MS, idrar organik asitleri, otoimmun

karaciğer hastalığına yönelik ANA, ASMA, LKM otoantikorları çalışıldı, patoloji saptanmadı. Hipertransaminazeminin

gerilememesi üzerine yapılan karaciğer biyopsisinde non-spesifik değişiklikler görüldü. Takibinde GGT düzeylerindeki

düşüklük nedeniyle safra asit sentez bozuklukları olabileceği düşünülerek idrar safra asit düzeyi çalışıldı, Fransa’da

çalışılan idrar tetkiklerinin normal olarak sonuçlandığı görüldü. İzlemde çekilen abdomen USG’lerinde karaciğer ve safra

yollarında patoloji saptanmadı. İzlemde hipertransaminazemisi devam eden, ursodeoksikolik asite yanıt veren hastanın

karaciğer hastalıklarına yönelik yapılan geniş genetik taramasında (NGS), ACOX2 geni kromozom 3, exon 6’da homozigot

c.674G>A [p.R225Q] değişimi gözlendi. Biallelik ACOX2 mutasyonlarının “Bile acid synthesis defect, congenital,

6 (MIM: 617308)” ile ilişkili olduğu saptandı ve daha önce bu mutasyon herhangi bir hastada tanımlanmadığı görüldü.

Sonuçlar: Primer safra asitlerinin eksiklikleri açıklanamayan hipertransaminazemili hastalarda düşünülmeli ve farklı

klinik seyirlerde olabileceği akılda tutulmalıdır.

Kararlar: Primer safra asitlerinin eksiklikleri açıklanamayan hipertransaminazemili hastalarda düşünülmelidir.

Anahtar Kelimeler: hipertransaminazemi, safra asit sentez defekti, ACOX-2