Research Information System
Endüstri Mühendisliği, vol.35, no.3, pp.330-353, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Bu çalışma beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin montaj hatlarında kullanılan parçaları üreten yardımcı yan sanayilerin; üretim verimliliğini artıracak şekilde gruplanması ve yan sanayilerin üretecekleri montaj parçası miktarlarının belirlenmesi problemini ele almaktadır. Proje, yıllık pazar hacmi 3.1 milyon adet olan ve dünya genelinde yaklaşık 62 ülkeye ihracat yapan bir buzdolabı üretim şirketinde gerçekleştirilecektir. Şirket, bulunduğu bölgede birçok tedarikçi endüstri ile iş birliği yapmaktadır. Ancak, bu tedarikçilerin birçoğu, ana şirket için alt montaj parçaları üretmekte ve bu parçalar tesiste monte edilerek nihai ürüne entegre edilmektedir. Örneğin, fan pervanesi ve fan çerçevesi, iki farklı tedarikçi tarafından üretilmekte ve tesise gönderilmekte; burada fan motoru ve diğer parçalar gelen bileşenlerle birleştirilerek ön montaj yapılmaktadır. Birçok alt montaj parçası ve her birini üretebilecek alternatif tedarikçiler mevcuttur. Yan sanayilerden üretim hattına gelen çok sayıda parçanın tedariği sırasında yaşanan gecikmeler üretimi aksatmaktadır. Süreci iyileştirmek için yan sanayilerin kendi aralarında önce gruplanarak ürettikleri çeşitli montaj parçalarının firmaya geldikten sonra birleştirilmesi yerine; firma dışında, üretici firmalarca birleştirilmesi önerilmektedir. Böylece montaj parçalarının işletmeye, montaja hazır halde getirilmeleri düşünülmüştür. Bu sayede malzeme duruşlarının, süreç içerisindeki lojistik masraflarının azaltılması ve üretim hattının verimliliğinin arttırılması hedeflenmiştir. Bu yaklaşım ana firma için zaman kazandıracak fakat yan sanayilerce gruplanacak parçaların tüm ambalajlama maliyetleri ve aradaki tüm taşıma maliyetleri gibi ek maliyetler de getirecektir. Ayrıca hangi yan sanayiye hangi işlerin verileceğinin, bu karara bağlı olarak hangi yan sanayiye hangi kalıbın tedarik edileceğinin de belirlenmesi gerekmektedir. Ek olarak yan sanayilerin bir ürünü üretebilmek için bir dizi yetkinliğe sahip olması gerekmektedir. Yardımcı yan sanayilerin üretme yetkinliği olan parça gruplarını kolayca çıkarsamaya yarayacak bir makine öğrenmesi kodu kullanıcı dostu bir arayüz ile tasarlanmıştır. Makine öğrenmesi ile parça gruplarını üretebilecek yetkin yardımcı yan sanayiler ve eniyi eşleşmeleri bulunmakta, ardından geliştirilen matematiksel model bu bilgiyi girdi alarak üretilecek miktarları belirlemektedir. Yaklaşımın, yan sanayisi ve benzer problemi olan pek çok işletmeye ve literatüre katkısı olacağı düşünülmektedir. Erişilebilen literatür incelendiğinde, bu problemin ele alındığı ve çözüm yaklaşımı geliştirildiği görülmemiştir. Çalışma sonuçları işletme ile paylaşılmış ve özellikle yan sanayi yetkinliğinin belirlenmesi konusunun karar sürecine önemli katkı sağlayacağı ve önerilen yaklaşımın uygulanabileceği belirtilmiştir