Akademik Veri Yönetim Sistemi
XIII. Ulusal Tıp Eğitimi Kongresi, Ankara, Türkiye, 16 - 18 Kasım 2023
Giriş: Tıbbi kayıtlar ve klinik dokümantasyon genel olarak hekimlerin ve diğer sağlık profesyonellerinin hastanın semptomları, özgeçmişi, laboratuvar ve görüntüleme sonuçları veya tedavilerinin kaydedildiği notlar olarak tanımlanabilir. Klinik olarak kayıt tutma sağlık hizmetinin sunumu ve araştırılmasındaki birçok etkinliğin temelini oluşturmaktadır. Kaliteli tıbbi kayıtlar hastane içindeki ekip arasında ve diğer kurumlardaki sağlık personelleri arasında etkin ve zamanında yapılan iletişim ve koordinasyon için çok kritik rol oynamaktadır. Bu sayede güvenli ve verimli bir şekilde hasta bakımının da temeli atılmış olmaktadır.
Amaç: Klinik kayıt tutma eğitimi ile ilgili olarak üniversitemizde öğretim üyelerinin ve lisans eğitimindeki öğrencilerin görüşlerini değerlendirmeyi, bu konudaki ihtiyacı belirlemeyi ve planlanabilecek eğitim programları için öneriler sunmayı amaçladık.
Yöntem: Klinik kayıt tutma eğitimi ihtiyacını belirlemek için 2022-2023 eğitim öğretim yılında Tıp Fakültesinde görevli 10 öğretim üyesi ile yarı-yapılandırılmış form aracılığıyla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin görüşlerini belirlemek için 17 soruluk anket formu kullanılmıştır. Anket formu hazırlanırken öğrencilerin Tıp Fakültesinde klinik kayıt tutma / konsültasyon isteme ile ilgili olarak aldıkları eğitimler, bu notları yazarken kendilerini ne kadar yeterli gördükleri ve eğitim alma ihtiyacı düşünülmüştür. Yarı-yapılandırılmış görüşmelerde ses kayıt cihazı kullanılmış, daha sonra görüşmeler yazıya dökülmüştür. Tıp Eğitimi uzmanlarından görüş alınarak elde edilen form ile veriler kodlanmıştır. Daha sonra bu kodlamalar düzenlenerek temalar belirlenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya Tıp Fakültesi son sınıf Türkçe bölümündeki 282 öğrencinin 78’i (%27,7), İngilizce bölümündeki 89 öğrencinin 24’ü (%27) olmak üzere toplam 102 öğrenci katıldı. Katılımcıların 82’si (%80,4) fakültede klinik kayıt tutma eğitimi almadığını belirtirken 20’si (%19,6) aldığını ifade etti. Eğitim aldığını söyleyen öğrencilerden beşi “1 ders saatinden az”, sekizi “1-3 ders saati kadar”, yedisi “3 dersten fazla” kayıt tutma dersi aldığını ifade etti. 7’li Likert tipi ölçekle değerlendirilen “tuttuğunuz kayıtları ne kadar yeterli görüyorsunuz” ve “hasta notu yazarken kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz” sorularına verilen cevapların puanları ise sırasıyla 3,89±1,66 ve 3,55±1,74 olarak hesaplandı. Öğrenciler klinik kayıt tutmayı 84 (%82,35) asistan hekimlerden, 47 (%46,08) fakülte arkadaşlarından; konsültasyon yazmayı 94 (%92,16) öğretim üyelerinden, 22 (%21,57) asistan hekimlerden öğrendiklerini belirtmekteydi. Öğrencilerin 92’si genel olarak klinik kayıt tutmanın, konsültasyon ve tetkik istem notu yazmanın nasıl olması gerektiği ile ilgili ders almanın gerekli olduğunu düşünmekteydi. Birden fazla cevabın seçilebildiği soruda ise derslerin planlanması ile ilgili olarak 67 kişi küçük grup oturumlarında pratik uygulama, 46 kişi hasta başında ders, 17 kişi küçük grup şeklinde teorik dersler, beşer kişi de amfi dersi ve online olması gerektiğini belirtti. Öğretim üyesi görüşmelerinde klinik kayıtların niteliğinde nelerin önemli olduğu ile ilgili olarak klinik kayıtların “kullanışlı olma” ve “kısa ve öz olma” temaları ön plana çıktı. Klinik kayıt tutma açısından eksikliklerin sebepleri sorgulandığında “eğitim sistemi sorunları” ve “yoğunluk”la birlikte “eğitim eksikliği” temaları ön plana çıkmıştır. Yapılacak eğitimler için birer yol gösterici olabilecek konu başlıklarının kayıtların formatı, içeriği, yazımı ve kayıtlardan doğan hukuki sorumluluk ile ilgili olması gerektiği çalışmamızda öne çıkmıştır. Klinik kayıtların istenilen kalitede tutulmasının ne gibi zararları olabileceği ile ilgili olarak ise en önemli sorunların zaman kaybına neden olması ve tıbbi hatalara neden olabileceği durumları belirtilmiştir.
Sonuç: Fakültemizde klinik kayıtlar konusundaki eksiklik ve ihtiyaçları belirlediğimizi, ilerde buna uygun eğitim öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinin klinik kayıtların niteliğini artıracağını düşünmekteyiz.