İran‟ın Kuzey Irak Kürtlerine (IKBY) Yönelik Politikaları


Creative Commons License

Dinç C., Öztürk M.

International Journal of Kurdish Studies, cilt.7, sa.2, ss.228-252, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.21600/ijoks.955181
  • Dergi Adı: International Journal of Kurdish Studies
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.228-252
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Birinci dünya savaşından sonra şekillenen bölgesel jeopolitik koşullar İran‟ın Iraklı Kürtlerle yakın ilişkiler kurmasını sağlamıştır. Bu dönemde Irak‟a karşı bölgedeki çıkarlarını korumak isteyen İran ve kendilerini yönetmek isteyen Iraklı Kürtler arasındaki ilişkiler, İran‟ın Bağdat yönetimiyle olan genel ilişkileri çerçevesinde şekillenmiştir. 2003 yılında ABD‟nin Irak‟ı işgal etmesinden sonra ilişkilerde bir dönüşüm yaşanmıştır. Saddam Hüseyin‟in devrilmesi sonucu İran‟ın bölgedeki öncelikleri değişmiş ve Irak‟la ilişkilerde ağırlık Kürtlerden Şiilere geçmiştir. 2007 yılından sonra Kürtler, başta Türkiye, Batılı devletlerle ilişkilerini geliştirmeye başlayınca İran bölgedeki çıkarlarını korumak için Şiileri daha fazla desteklemeye başlamıştır. Bölgede bloklaşmalar oluşurken 2014 yılında bölge için büyük bir tehdit olan IŞİD ortaya çıkmıştır. Güvenlik mekanizmasını yerle bir eden bu örgüte karşı Batılı güçler Iraklı Kürtleri desteklemiştir. Aldığı destekle hâkimiyet alanını genişleten Erbil yönetimi 2017 yılında bağımsızlık referandumu kararı alıp gerçekleştirmiştir. Buna karşın İran Kürtlere karşı politikalarını sertleştirip bir takım yaptırım kararları almıştır. Çalışma İran‟ın Iraklı Kürtlere karşı politikalarındaki bu değişim süreçlerini incelemektedir