KIRAAT İLMİNİN ESKİŞEHİR'DEKİ SON YARIM YÜZYILINA ŞAHİTLİK: KURRA HAFIZ YAŞAR TEKELİ


Creative Commons License

Müftüoğlu Ö., Akkaya F.

SULTAN İLAHİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, cilt.2, sa.1, ss.1-18, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: SULTAN İLAHİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.1-18
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

The activities of teaching the differences of qiraat started in the period after the Prophet's death and have continued uninterruptedly until today. Various works have been written by Qiraat scholars for the continuity and spread of Qiraat education, and some methods have been developed to teach Qiraat differences in a systematic and easy way. As a result of the increasing demand for Qiraat education activities, special places were also allocated for this purpose in our civilization.In the years following the establishment of the Republic of Turkey, the activities of Qiraat education lost the vitality of the Ottoman Empire and came to a halt. In 1968, officialQiraat education was resumed in our country. The first Qiraat education circle in Eskişehir was established in 1970 under the leadership of Mehmet Sarıcaoğlu.After the death of Mehmet Sarıcaoğlu in Eskişehir, Qiraat education was continued by his studentYaşar Tekeli until today, and a total of seventy-seven people received icâzet from him in eight periods. The Qur'anic activities, which have been carried out with great devotion under difficult conditions for many years, have made a very important contribution to the formation and spread of the Qur'an and Qur'anic culture in Eskişehir and to carry it to these days. Thus, Eskişehir has become one of the prominent cities in this field in Turkey thanks to the contributions of those who supported the activities of Qiraat education financially and spiritually, especially Mehmet Sarıcaoğlu and Yaşar Tekeli.No study has been conducted on the activities of Qiraat education in Eskişehir for half a century. For this reason, Eskisehir is not well known in terms of Qiraat education. Thanks to our study, the activities of Qiraat education in Eskişehir will be revealed. In this study, Yaşar Tekeli, who left his mark on the journey of Qiraat education in Eskişehir with his testimony of nearly half a century, and the qurrahafiz who grew up in the Qiraat education communities under his leadership have been recorded for the first time with academic rigor. In this respect, it is expected to be a source for future studies on the subject of Qiraat in Eskişehir. It was concludedthat the vitality of Qiraat education in Eskişehir and the number of those who attended these courses and received icâzet were not small compared to other provinces.In this study, classical tafsir
The activities of teaching the differences of qiraat started in the period after the Prophet's death and have continued uninterruptedly until today. Various works have been written by Qiraat scholars for the continuity and spread of Qiraat education, and some methods have been developed to teach Qiraat differences in a systematic and easy way. As a result of the increasing demand for Qiraat education activities, special places were also allocated for this purpose in our civilization.In the years following the establishment of the Republic of Turkey, the activities of Qiraat education lost the vitality of the Ottoman Empire and came to a halt. In 1968, officialQiraat education was resumed in our country. The first Qiraat education circle in Eskişehir was established in 1970 under the leadership of Mehmet Sarıcaoğlu.After the death of Mehmet Sarıcaoğlu in Eskişehir, Qiraat education was continued by his studentYaşar Tekeli until today, and a total of seventy-seven people received icâzet from him in eight periods. The Qur'anic activities, which have been carried out with great devotion under difficult conditions for many years, have made a very important contribution to the formation and spread of the Qur'an and Qur'anic culture in Eskişehir and to carry it to these days. Thus, Eskişehir has become one of the prominent cities in this field in Turkey thanks to the contributions of those who supported the activities of Qiraat education financially and spiritually, especially Mehmet Sarıcaoğlu and Yaşar Tekeli.No study has been conducted on the activities of Qiraat education in Eskişehir for half a century. For this reason, Eskisehir is not well known in terms of Qiraat education. Thanks to our study, the activities of Qiraat education in Eskişehir will be revealed. In this study, Yaşar Tekeli, who left his mark on the journey of Qiraat education in Eskişehir with his testimony of nearly half a century, and the qurrahafiz who grew up in the Qiraat education communities under his leadership have been recorded for the first time with academic rigor. In this respect, it is expected to be a source for future studies on the subject of Qiraat in Eskişehir. It was concludedthat the vitality of Qiraat education in Eskişehir and the number of those who attended these courses and received icâzet were not small compared to other provinces.In this study, classical tafsir öğretilmesi faaliyetleri Hz. Peygamberin vefatından sonraki süreçte başlamış ve bugüne kadar kesintisiz devam etmiştir. Kırâateğitiminin devamlılığı ve yaygınlaşması adına kırâatâlimleri tarafından çeşitli eserler yazılmış, kırâatfarklılıklarının sistemli ve kolay bir şekilde öğretilmesi için bazı metotlar geliştirilmiştir. Kırâateğitimi faaliyetlerine talebin artması sonucunda medeniyetimizde bu işe özel mekânlar da tahsis edilmiştir.Kırâateğitimi faaliyetleri Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasını takip eden yıllarda Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’ndeki canlılığını kaybederek durma noktasına gelmiştir. 1968 yılında Türkiye’de resmî olarak kırâateğitimine tekrar başlanmıştır. Eskişehir’deki ilk kırâateğitimihalkası ise Mehmet Sarıcaoğlu (ö.1997) riyasetinde 1970’te oluşturulmuştur.Eskişehir’de Mehmet Sarıcaoğlu’nun vefatından sonra kırâateğitimi, öğrencisi Yaşar Tekeli tarafından bugüne kadar sürdürülmüş ve sekiz dönemde toplam yetmiş yedi kişi Tekeli’den icâzet almıştır. Uzun yıllar zor şartlar altında büyük bir özveri ile sürdürülen kırâatfaaliyetleri Eskişehir’deKur’ânve kırâatkültürünün oluşup yaygınlaşmasına ve bugünlere taşınmasına çok önemli katkı sunmuştur. Böylece Eskişehir, başta Mehmet Sarıcaoğlu ve Yaşar Tekeli olmak üzere kırâateğitimi faaliyetlerine maddi-manevi destek olanların katkılarıyla Türkiye’de bualandaöne çıkan şehirlerden birisi olmuştur.Eskişehir’de yarım asırdır sürdürülen kırâateğitimi faaliyetleri hakkında herhangi bir akademik çalışma ve bilimsel bir yayın yapılmamıştır. Bu sebeple Eskişehir, kırâateğitimi yönüyle akademik camiada bilinmemektedir. Bu çalışmanınEskişehir’de kırâatkonusundaki gelişmişliğin bilinirliğine katkı sunması beklenmektedir. Makalede Türkiye’deki kırâateğitiminin özellikle Eskişehir özelindeki sürecine yarım asra yaklaşan tanıklığıyla damga vuran Yaşar Tekeli ve onun önderliğinde oluşturulan halkalarda yetişen kurrâ hafızlar ilk defa akademik bir titizlikle kayıt altına alınmıştır. Gelecekte kırâatkonusuyla ilgili Eskişehir ölçekli yapılacak her türlü araştırmaya bu çalışmanın temel Araştırma Makalesi / Research Article, Geliş Tarihi / Date Received: 15.05.2024, Kabul Tarihi / Date Accepted: 27.06.2024, Yayın Tarihi / Date Published: 30.06.2024.Bu çalışma, birinci yazar Fatih Akkaya’nın ESOGÜ Sosyal Bilimler Enstitü’sünde Doç.Dr. Ömer Müftüoğlu danışmanlığında yürütülen “Cumhuriyet Dönemi’nde Eskişehir’de Kırâat İlmine Yapılan Katkılar” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.1Diyanet İşleri Başkanlığı, ESOGÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Öğrencisi, E-Mail: fatihakk.25@gmail.com, ORCID: https://orcid.org/0009-0003-4829-52662Doç. Dr.,ESOGÜ İlahiyat Fakültesi Temel İslâm Bilimleri Tefsir Anabilim Dalı, E-Mail: omuftu@gmail.com, ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7137-5772
Fatih AkkayaÖmer Müftüoğlu2düzeyde kaynaklık etmesi beklenmektedir. Çalışmada, râateğitiminin Eskişehir’deki canlılığı ve bu kurslara katılıp icâzet alanların sayılarının başka illere kıyasla az olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma yapılırkenklasik tefsirler, kırâatkitapları ve Eskişehir İl Müftülüğü arşivinden yararlanılmıştır. Yazılı olmayan kısım için mülakat yöntemi kullanılmıştır. Eskişehir’deki kırâateğitimi faaliyetleri hakkındaki bilgiler Yaşar Tekeli ile yapılan mülakat sonucunda elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler:Tefsir,KırâatEğitimi, Eskişehir, Mehmet Sarıcaoğlu,Yaşar Tekeli.Öne Çıkanlar Anadolu topraklarında kırâatöğretimi yüzyıllardır sürdürülmektedir. Bunun bir parçası olarak yakın geçmişten itibaren Eskişehir’de de kırâateğitimi yapılmaktadır.Eskişehir’de kırâateğitimi faaliyetlerinin temelleri Mehmet Sarıcaoğlu tarafından atılmış olsa da devamlılığı hususunda Yaşar Tekeli’nin gayretleri oldukça önemli olmuştur.Yaşar Tekeli, Eskişehir’de 1997 yılından günümüze kadar toplamda 66 kurrâ hafız yetiştirmiş olup halihazırda Tekeli riyâsetinde kırâateğitimi faaliyetleri devam etmektedir.Eskişehir’de Mehmet Sarıcaoğlu’ylabaşlayıp Yaşar Tekeli’yle yaklaşık elli yıldır sürdürülen bu çaba, sadece buna şahit olan, katkı veren, hoca-öğrenciolarak içinde olanların bildiği, ilim dünyasının ise üzerinde bir çalışma olmamasından dolayı haberdar olmadığı bir durumdadır.Yarım asırdır Eskişehir’de devam eden kırâateğitimi faaliyetlerinin sistemli bir şekilde kayıt altına alınmasının, kırâatilminin tarihine dair yapılacak çalışmalara yerel ölçekte bir katkı sunması beklenmektedir