Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Katılımlı 77. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 14 - 18 Nisan 2025, ss.1, (Özet Bildiri)
Batı
Anadolu, son 2 milyon yıldır önemli bir litosferik gerilme ve aktif
astenosferik yükselimi ile karakterize edilmekte olup, Menderes Masifi Çekirdek
Kompleksi (MMCC) ve Kula Volkanik Bölgesi’ne (KVP) ev sahipliği yapmaktadır.
MMCC’nin yapısal evrimi, önce sıyrılma sonrada yüksek açılı normal faylanma ve
Kuvaterner boyunca hızlı yükselme oranlarıyla şekillenmiştir. Bu çalışma, KVP
çevresindeki, kabuksal deformasyon ve volkanik aktiviteleri yönlendiren
tektonik dinamikler ile magmatik süreçler arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır.
KVP’de 100 × 70 km²’lik bir alanı kapsayan kapsamlı bir manyetotellurik (MT)
çalışmalar gerçekleştirilerek, kabuk altındaki kısmi ergime zonlarının ve magma
pompalama sistemlerinin mekânsal dağılımı belirlenmiştir.
Gerçekleştirilen
3 boyutlu ters çözüm analizleri, 5 ila 30 km derinliklerde 3-5 Ωm arasında
düşük özdirenç değerlerine sahip belirgin tabular ve küresel ergime zonlarının
varlığı ortaya koymuş ve bu zonların ayrı bölmelere ayrıldığını göstermektedir.
Birincil ergime rezervuarı (C1), <3 Ωm özdirence ve ~27 × 6 × 8 km boyutlara
sahip olup, 9 km derinlikte yer almaktadır. Daha küçük ergime zonları yatay ve
dikey olarak genişleyerek, yüksek açılı normal faylar ve ayrılma yapıları
tarafından kolaylaştırılan magma birikimlerine işaret etmektedir. Özdirenç
verileri, astenosferik ergimelerin litosfer boyunca yükseldiğini, gerilme
tektoniği ile yönlendirildiğini ve birbirine bağlı magma depolama zonları
oluşturduğunu göstermektedir.
MT
çalışmaları, KVP’yi şekillendiren tektonik ve magmatik süreçlerin dinamik
etkileşimine işaret etmektedir. Bölmelere ayrılmış ergime zonlarının,
Miyosen’den bu yana kabuksal deformasyonu kontrol eden ayrılma fayları ile
hizalandığı görülmektedir. Ayrıca, 5 km derinliğe kadar uzanan güneydeki ergime
zonu (C1), önemli bir termal ve volkanik tehlike oluşturarak gelecekteki
patlamaları tetikleme potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışma, bölgesel gerilme
tektoniği ve astenosferik yükselmenin magma üretimi, taşınması ve
depolanmasındaki kritik rolünü ortaya koymaktadır. Sonuçlar, Ege genişleme
bölgesinin magmatik ve tektonik evrimine ve bölgedeki mevcut ve gelecekteki
volkanik aktiviteler üzerindeki etkilerine dair önemli bilgiler sağlamaktadır.