CERRAHİ TEDAVİ EDİLEN ASETABULUM KIRIKLARI SONRASI HETEROTROPİK OSSİFİKASYON GELİŞİMİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER


Creative Commons License

Kavak M., İnan U.

Kemik Eklem 2021, Muğla, Türkiye, 13 - 16 Ekim 2021, ss.266

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.266
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş-Amaç: Heterotopik ossifikasyon (HO), asetabulum kırıklarının cerrahi tedavisi sonrası yaygın görülen bir komplikasyondur.Asetabulum kırıklarının cerrahi tedavisi sonrası HO gelişimiiçin birçok risk faktörü tanımlanmıştır. (1) Fakat HO profilaksisi ve tedavisi halen tartışmalıdır. Her ne kadar non-steroid antiin'amatuar ilaçlardan (NSAİİ) radyoterapi uygulamalarına kadar farklı profilaktik tedavi önerileri olsa da yaygın kabul gören yüksek kanıt düzeyine sahip bir tedavi yoktur.(2,3,4) Bu çalışmamızdaki amacımız cerrahi tedavi edilen asetabulum kırıkları sonrasında meydana gelen HO vakalarını tespit ederek risk faktörlerini belirlemektir. Gereç-Yöntem: Haziran 2010 ile haziran 2019 tarihleri arasında kliniğimizde asetabulum kırığı nedeniyle opere edilen ve en az 2 yıl takip süresi olan 119 hasta retrospektif olarak tarandı. Tüm hastalara derin ven trombozu profilaksisi için düşük molekül ağırlıklı heparin postopereatif 6 hafta uygulandı. Perioperatif 24 saat sistemik antibiyotik profilaksisi yapıldı. Tüm hastalara HO profilaksisi için postoperatif 6 hafta NSAİİ verildi. Tüm hastaların cerrahi sonrası aktif eklem hareketine izin verildi. Yük verilmesi postoperatif 3 ay kısıtlandı. Hastaların yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi, sigara kullanımı, komorbidite, ASA skoru, yaralanma mekanizması (yüksek-düşük enerjili), ek travma, (kafa, göğüs, karın, vertebra, üst ekstrmeite, alt ekstremite) yoğun bakımda yatış öyküsü, kırık tipi (Letournel sını'andırması) (5), kalça çıkığı, marginal impaksiyon, travmatik sinir yaralanması, traksiyoın uygulaması, cerrahi yaklaşım, iatrojenic sinir yaralanması, yara yeri sorunu, derin venöz trombozu, redüksiyon kalitesi (Matta kriteri)(6) verileri hastane bilgi işlem veritabanı sistemi ve radyolojik görüntülemeleri incelenerek tespit edildi. Hastaların son radyolojik tetkikleri incelenerek HO belirlendi ve Brooker sını'andırmasına (7) göre sını'andırıldı. Öncelikle tek değişkenli analiz yapılarak olası risk faktörleri belirlendi. Tek değişkenli analiz sonucu istatisliksel olarak anlamlı bulunan faktörler çok değişkenli logistik regresyon analizi ile incelendi. Bulgular: 119 hastanın analizi sonucu 23(%19.3) hastada grade 1, 14 (%11.7) hastada grade2, 11(%9.2) hastada grade 3 ve 1(%0.8) hastada grade 4 HO tespit edildi. Toplam 26 hastada grade 2 ve üstü HO görüldü. Bu 26 hastanın hepsinde Kocher-Langenbeck yaklaşımının kullanıldığı görüldü. Kocher-Langenbeck yaklaşımının kullanıldığı 60 hastanın 26’sında grade 2 ve üstü HO geliştiği görüldü. Grade 2 ve üstü HO gelişimine etki eden faktörlerin analizi için yapılan univariate analiz sonucu cerrahi yaklaşım (p<0.001) sigara kullanımı (p=0.04), karın travması(p<0.001), kafa travması(p<0.001), yoğun bakımda yatış(p=0.04), çıkık (p=0.007), marginal impaksiyon (p=0.012), travmatik sinir yaralanması(p=0.02), cerrahi yaklaşım(p=0.007), yara yeri sorunu(p=0.004) ve redüksiyon kalitesi(p=0.002) faktörleri istatisliksel olarak anlamlı bulundu. Logistic regresyon analizi sonucu karın travması(p<0.001 CI:17.4- 2472.5), kafa travması (p=0.002 CI:4.5-629.6), yara yeri sorunu (p=0.046 CI:1-79.6) ve redüksiyon kalitesi (p=0.03 CI:1.2-57.6) faktörleri anlamlı bulundu. Tablo 1 95% C.I. p değeri Lower Upper KARIN TRAVMASI .000 17.45 2472.58 KAFA TRAVMASI .002 4.56 629.66 YARA YERİ SORUNU .046 1.03 79.63 REDÜKSİYON KALİTESİ .03 1.23 57.67 Çok değişkenli analiz sonuçları Tartışma-Sonuç: Çalışmamızda karın ve kafa travması olması, yara yeri sorunu gelişmesi ve tatmin edici olmayan redüksiyon kalitesinin grade 2 ve üstü HO gelişimi ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Asetabulum kırığı cerrahisi sonrası HO gelişimi nedenleri ve pro(laksisi ile ilgili daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.