Akademik Veri Yönetim Sistemi
TURKISH ACADEMIC RESEARCH REVIEW, cilt.6, 2021 (Hakemli Dergi)
Sosyal bilimler alanında en çok tercih edilen çalışma türlerinden biri ölçek geliştirmedir. Bu çalışma türü deneyimsiz ve yetkin olmayan araştırmacılar tarafından yapıldığında ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Araştırmacıların istatistiksel analizlerdeki yetersizlikleri ölçek geliştirme sürecinde bir kılavuza ihtiyaç duyduklarını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma kapsamında, bir ölçek geliştirirken ihtiyaç duyulan tüm istatistiksel analizlerin uygulama adımları anlatılmış ve açık kaynak kodlu ve ücretsiz olan Jamovi programı yardımıyla örneklendirilmiştir. R programlama dili ile geliştirilen Jamovi programı, sosyal bilimler araştırmalarında en çok tercih edilen SPSS programına benzemektedir. Kullanıcı dostu yapısı ve üst düzey analizleri yapabilme kapasitesi ile diğer ücretsiz istatistik programlarından öne çıkmaktadır. Jamovi ile kodlama becerisine gerek duymadan menüler yardımıyla tüm analizler hızlıca yapılabilmektedir. Ayrıca veri penceresi ile çıktı penceresinin aynı anda görüntülemesi ile kullanıcıya oldukça kolaylık sağlamaktadır. Bu çalışmada ölçek geliştirme çalışması için gerekli olan tüm analizler Jamovi programı yardımıyla sunulmuştur. Bu kapsamda verilerin analize hazırlığı, madde analizleri, yapı geçerliliğini ortaya koymak için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenirlik analizleri anlatılmıştır. Verilerin analize hazırlığı bölümünde Jamovi programının temel öğeleri (pencereler, temel menüler, veri aktarımı, değişkenlerin tanımlanması, değişkenlerin dönüştürülmesi vs.) tanıtılmıştır. Diğer bölümlerde ise bahsi geçen tüm analizler örnek veri seti üzerinden gösterilmiştir. Örnek verilerin analiz sonuçlarına dair yorumlara da yer verilmiştir. Elde edilen sonuçların APA formatına göre raporlanmasında dikkat edilmesi gereken noktalar ve sonuçların tablo hali okuyucuya sunulmuştur. Araştırmacılar, bu kılavuz yardımıyla ölçek geliştirme çalışmalarında ihtiyaç duyacakları tüm aşamalara hâkim olabileceklerdir. SPSS programına alternatif olarak ortaya çıkan Jamovi programının Yapısal Eşitlik Modellemesi, Aracılık etkisi, Faktöriyel Varyans Analizi gibi çok değişkenli analizler için de kullanılması önerilmektedir.
Scale development, which is one of the most preferred study types in the field of
social sciences. This type of study can cause serious problems when it is done by
inexperienced and incompetent researchers. The inadequacies of the researchers in
statistical analysis reveal that they need a guide in the scale development process.
Within the scope of this study, the application steps of all statistical analyzes needed
while developing a scale are explained and exemplified with the help of the open
source and free Jamovi program. Developed with the R programming language, the
Jamovi program is similar to the SPSS program, which is the most preferred
program in social sciences research. It stands out from other free statistical programs
with its user-friendly interface and high-level analysis capacity. With Jamovi, all
analyzes can be done quickly with the help of menus without the need for coding
skills. In addition, it provides a lot of convenience to the user with the simultaneous
display of the data window and the output window. In this study, all the analyzes
required for the scale development study were presented with the help of the Jamovi
program. In this context, the preparation of the data for analysis, item analysis,
explanatory and confirmatory factor analyzes to reveal the construct validity and
reliability analyzes are explained. In the section of data preparation for analysis, the
basic elements of the Jamovi program (windows, basic menus, data transfer,
defining variables, transforming variables, etc.) are introduced. In the other sections,
all the analyzes mentioned are shown on the sample data set. Comments on the
analysis results of the sample data are also included. The points to be considered in
reporting the results obtained according to the APA format and the tabular form of
the results are presented to the reader. With the help of this guide, researchers will
be able to master all the stages they will need in scale development studies. The
Jamovi program, which emerged as an alternative to the SPSS program, is also
recommended to be used for multivariate analyzes such as Structural Equation
Modeling, Mediation Effect, Factorial Variance Analysis.