Batı Anadolu’da Kömür Damarlarıyla Ara Katkılı Killerin Mineralojik Olarak Karşılaştırılması

Erkoyun H., Kadir S., Demiral B.

KİL’2023 19. ULUSAL KİL SEMPOZYUMU, Eskişehir, Türkiye, 6 - 09 Eylül 2023, ss.38

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.38
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Batı Anadolu’da Oligosen-Miyosen yaşlı kömür yatakları (Denizli, Manisa, Afyon, Kütahya, Eskişehir,

Bursa ve Balıkesir) tektonik denetimli graben sistemi içinde gelişmiştir. Bitümlü şeyl, marn, kiltaşı, silttaşı,

kumtaşı, çamurtaşı, kömür damarı, kireçtaşı ve konglomera felsik tüf/tüfitlerle ilişkili olarak bu grabenlerin

içinde akarsu ve göl ortamında birikmiştir. Bu çalışma, batı Anadolu’daki kömür damarları ile ilişkili killerin

mineralojik özelliklerini karşılaştırmayı amaçlamıştır. Kilce zengin örneklerin özellikleri X-ışınları difraksiyonu

(XRD) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılarak ortaya konulmuştur. Smektit kömür yataklarının

çoğunda tüf/tüfit, bitümlü şeyl, kumtaşı, marn ve çamurtaşında baskındır. Buna ilaveten, Kütahya-Tunçbilek

ve Manisa-Soma yataklarında kaolinitik tonstein seviyeleri tüf seviyeleri ve kömür damarlarıyla ara katkılıdır.

Daha az oranda illit bitümlü şeyl, çamurtaşı ve tüf örneklerinde tespit edilmiştir. Düzensiz sınırlara sahip

ve sedimanların boşluklarını dolduran smektit yaprakları detritik kökenle uyumludur ve/veya otijenik olarak

bozuşmuş tüf/tüfitlerde altere feldispat ve devitrifiye volkan camının kenarında oluşmuştur. Vermiform

biçimli kaolinitler tüflerde biyotit veya feldispatların kenarında veya düzensiz sınırlı akarsu sedimanların

matriksinde bulunmaktadır. Yapraksı illit kristallerinin smektit veya kaolinitin kenarında yer alması alkalin

ortamda diyajenez boyunca çözülme-yığışma mekanizması ile oluştuğunu göstermektedir.