Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı, Adana, Türkiye, 7 - 08 Kasım 2019, sa.1383, ss.307-322
Eskişehir ilinde yerli ve göçmenler bir arada yaşamakta ve bu unsurlarca konuşulan ağızların birbirine az ya da çok etkileri görülmektedir. Yerli ağızları olarak başta Manav ağızları olmak üzere Yörük ağızları ve Türkmen ağızları; göçmen ağızları olarak da başta Balkan muhacir ağızları olmak üzere Kırım Tatar ağzı, Nogay Tatar ağzı, Kazan Tatar ağzı ve Karaçay-Malkar ağzı konuşulmaktadır. Manavlar Eskişehir’in asıl etnik yapısını teşkil eden yerli unsurlarıdır. Eskişehir ilindeki 414 kırsal yerleşim yerinden 191’inde Manavlar nüfusun çoğunluğunu oluşturmaktayken 46 kırsal yerleşim yerinde de azınlık olarak bulunmaktadırlar. Manavlar kendilerini bölgenin asıl yerlileri olarak tanımlamaktadır. Balkan muhacirleri çeşitli tarihlerde ve farklı nedenlerle Eskişehir’e göç yoluyla gelen unsurlardır. 61 kırsal yerleşim yerinde nüfusun çoğunluğunu oluşturan Balkan muhacirleri 60 kırsal yerleşim yerinde de azınlık olarak yer almaktadırlar. Uzunca bir süre bir arada yaşayan bu unsurlar doğal olarak birbirlerini çeşitli alanlarda etkilemiş, kaçınılmaz olarak konuştukları ağızlar da birbirlerinden etkilenmiştir. Bu etkileşimde kuşkusuz daha yaygın konuşulan ağız (Manav ağızları), daha seyrek konuşulan ağız (Balkan muhacir ağızları) üzerinde daha baskın bir etkiye sahiptir. Ancak Balkan muhacir ağızlarının karakteristik özellikleri bazı Manav ağızları konuşurlarında gözlenmekte ve Manav ağızlarının da Balkan muhacir ağızlarından etkilendiği görülmektedir. Bu çalışmada Eskişehir ilinde Manavların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu kırsal yerleşim yerlerindeki Manav ağız konuşurlarında görülen Balkan muhacir ağızlarının karakteristik özellikleri ele alınmış, bu özelliklerin görüldüğü yerleşim yerleri ile Balkan muhacirlerinin yer aldığı yerleşim yerlerinin arasındaki ilişki haritalar yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır