Şirketlerin merkezleri tabiiyetlerinin belirlenmesinde ana unsurdur. Şirketlerin merkezlerini değiştirmeleri ve buna bağlı olarak tabi oldukları ülkeyi değiştirmeleri mümkündür. Şirketler merkezlerini; faaliyetlerini daha kolay yürütmek veya tabiiyetinin bağlı olduğu ülkenin çeşitli yükümlülüklerinden kurtulmak sebebiyle değiştirebilir. Avrupa Birliği hukukunda “şirketlerin serbest dolaşımı” ilkesi karşımıza çıkmaktadır. Bir Avrupa Birliği ülkesinde kurulu şirket merkezini ve faaliyetlerini bir başka AB ülkesine serbestçe taşıma hakkına sahiptir. Türk hukuku bakımından şirketlerin tabiiyeti ve merkezinin bulunduğu yer şirket hukuku uyuşmazlıkları bakımından önemlidir. Bu nedenle yerleşme özgürlüğünden öte şirketler hakkında uygulanacak hukukun tespitinde şirket tabiiyeti ve buna bağlı olarak da merkezinin tespiti ve taşınması kurallarının incelenmesi bu çalışmanın amacıdır. Türk kanunlar ihtilafı sisteminde şirketler ve faaliyetlerine ilişkin ayrıca düzenleme yer almamaktadır. Bu nedenle şirketler hukukunda şirketin statüsüne dair konularda uygulanacak hukuk MÖHUK madde 9’a göre tayin edilecektir. Çalışmamız kapsamında şirketin merkez değişikliği konusunda da aynı hüküm dikkate alınacaktır. Şirketlerin merkez nakilleri ve uygulanacak hukukun belirlenmesinde doğabilecek sorunlar ele alınmaya çalışılmıştır.
The headquarters of companies are the main factor in determining their nationality. Companies may change their headquarters in order to get rid of the legal procedures and obligations of the countries. It is possible for companies to change their headquarters and accordingly change their country of incorporation. The principle of “free movement of companies” appears in European Union law. A company established in a European Union country has the right to freely transfer its headquarters and activities to another EU country. In terms of Turkish law, the nationality of companies and the location of their headquarters are important in terms of company law disputes. For this reason, the purpose of this study is to examine the nationality of the company and, accordingly, the rules of determination and relocation of its headquarters in determining the law applicable to companies beyond the freedom of establishment. There is no separate regulation regarding companies and their activities in the Turkish conflict of laws system. Therefore, the law to be applied in matters regarding the status of the company in company law will be determined according to MÖHUK article 9. Within the scope of our study, the same provision will be taken into consideration regarding the change of the company's headquarters. The problems that may arise in the determination of the company's headquarters transfer and the applicable law have been tried to be addressed.
