15. Ulusal Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları ve Bağışıklama Kongresi, Antalya, Türkiye, 17 Mart 2022, cilt.1, ss.77-202
Giriş: TNF sitokini makrofajları uyararak ve çeşitli sitokin ve kemokin salınımını artırarak mikobakterilere karşı immün yanıtta önemli rol oynar. Anti-TNF ilaçlar mikobakterilere karşı immün yanıtı azaltarak, tüberküloz enfeksiyon riskini arttırırlar. Bu çalışmayla Anti-TNF ilaç kullanan hastalarda, tüberküloz gelişme sıklığını araştırmayı amaçladık. Materyal ve Metot: Çalışmaya Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinde 2011-2021 yılları arasında Anti-TNF ilaç kullananan hastalar dahil edildi. Olguların klinik ve epidemiyolojik özellikleri retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya Anti-TNF ilaç kullanan, 104 olgu dahil edildi. Olguların ortalama yaşı 13(2-18) yıldı. Olguların 62’si(%59) kız, 42’si(%41) erkekdi. Olguların 71’i(%68.3) Jüvenil Romatoit Artrit, 11’i(%10,6) Ülseratif Kolit, 7’si(%6,7) Crohn, 6’sı(%5,8) Ankilozan Spondilit, 4’ü(%3,8) FMF, 1’i(%1) Behçet, 1’i(%1) PAN, 1’i(%1) Psöriazis, 1’i(%1) Posterior Sklerit, 1’i(%1) Sarkoidoz sebebiyle takipliydi. . Olguların 71’i(%68,3) etanercept, 17’si(%16,3) infliksimab, 14’ü(%13,5) adalimumab, 2’si(%1,9) kanakinumab kullanıyordu. AntiTNF ilaçla birlikte olguların; 63’ü(%60,6) methotrexat, 8’i(%7,7) sistemik steroid, 4’ü(%3,8) salozoprin, 2’si (%1,9) siklofosfamid kullanıyordu. Olguların kronik hastalığı ortalama 6,7 yıldır mevcuttu ve ortalama 4 yıldır Anti-TNF ilaç kullanıyorlardı. Olguların tamamı BCG aşılıyken, 6’sında BCG skarı yoktu. Olguların tamamamına PPD kondu; PPD yanıtı 82’sinde(%78,8) <5mm, 10’unda(%9,6) 5-10 mm, 6’sında(%5,8) 11-15 mm, 6’sında(%5,8) >15 mm olarak ölçüldü. 17 olguya latent tüberküloz tanısıyla izoniazid(INH) proflaksisi 9 ay boyunca başlandı. Proflaksi başlanan 17 olgudan, 4’ünde öksürük şikayeti olması üzerine, aktif tüberküloz açısından, balgamda ARB, tüberküloz kültür, tüberküloz PCR ve 2’sine bilgisayarlı tomografi ile tetkik edildi. Olguların hiçbirisinde aktif tüberküloz saptanmadı. INH proflaksisi alan 17 olgudan, 9’u etanercept, 5’i infliksimab, 3’ü adalimumab kullanıyordu. INH proflkasi kullanımı ile, Anti TNF ajan çeşidi arasında istatıstiksel anlamlı fark yoktu (p:0,32).
Sonuç: Anti-TNF ilaç kullanan olgular, tüberküloz riski açısından mutlaka aralıklı olarak, öykü, fizik muayene,
akciğer filmi ve PPD ile takip edilmelidir. Latent tüberküloz düşünülen hastalar uygun izonıazid proflaksisi
ile yakından takip edilmeli, böylece aktif tüberküloz gelişimi önlenebilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anti-TNF, tüberküloz, pediatrik, izoniazid