19.yy’ın sonlarından itibaren Osmanlı Devleti topraklarında kitle taşımacılığı adına büyük bir atılım gerçekleşmiş, önce atların sürdüğü arabalar ile ardından ise tramvay sistemleri ile ulaşım sağlanmaya başlanmıştır. Tramvay işletmeciliği Osmanlı topraklarında Belçikalı bir şirket tarafından devletle imzalanan anlaşmalar ile sürdürülmekteydi. Pek çok imtiyaza sahip toplu taşımacılığı elinde bulunduran şirket Cumhuriyet’in ilanıyla da hizmetlerine devam etmiştir. 1924 yılına gelindiğinde toplumsal meselelere duyarlılığı her zaman yüksek olmuş olan Tıp Fakültesi öğrencileri, Tramvay şirketini elinde bulunduran yabancı Sermaye’ye karşı fiyat tenzilatı hususunda bir direnişte bulunmuştur. Araya İstanbul Emniyet Müdürlüğü, İstanbul Valiliği, Nafia Vekaleti ve Dahilye Vekaletleri’nin de girmesiyle olay oldukça geniş bir kamusal alana yayılarak gündeme oturmuştur. Dönemin gazeteleri konu hakkında her gün oldukça teferruatlı bilgiler paylaşmıştır. İki öğrencinin yaralanması, bir polis memurunun işten el çektirilmesi, tramvay seferlerinin zaman zaman durması, tramvay şirketinin basılarak tahrip edilmesi gibi sonuçlara sebep olan olay 1924’ün son aylarında kamuoyunu oldukça meşgul etmiştir. Yeni Türk Devleti tarihinde ulusal bir ayaklanma özelliği gösteren olayda bilete 80 para vermeyi reddeden Tıbbiyeli gençler, tenzilat elde ederek ödemelerini 40 para üzerinden yapmayı mücadeleleri ile elde etmişlerdir. Bu direniş Cumhuriyet döneminde emperyalist sermayeye karşı kazanılmış ilk zafer olma özelliği gösterirken, direnişçi öğrenciler ise 40 paralık adamlar olarak tarihe geçmiştir. Bir örnek olayı tanıtma ve tartışma amacıyla niteliksel bir araştırma özelliği gösteren çalışma, 1924 yılında yaşanan bir olay çerçevesinde kurgulanmış, konuyla ilgili dönemin arşiv belgeleri-süreli yayınları ve tetkik eserleri incelenerek, ilgili görülenler Osmanlı Türkçesi’nden transkribe edilerek çalışmaya dâhil edilmiştir.
From the end of the 19th century, a great breakthrough was made in the name of mass transportation on the territory of the Ottoman Empire, and transportation began to be provided first by carriages driven by horses and then by tram systems. Tramway management was carried out in Ottoman lands with agreements signed with the state by a Belgian company. The company, which holds public transportation with many privileges, continued its services with the proclamation of the Republic. By 1924, the students of the Faculty of Medicine, who had always been highly sensitive to social issues, resisted against the foreign capital holding the Tramway company in terms of price reduction. With the participation of Istanbul Police Department, Istanbul Governor's Office, Ministry of Public Works and Ministry of Internal Affairs, the event spread to a wide public area and became a current issue. The newspapers of the period shared very detailed information about the subject every day. The event, which caused the injury of two students, the dismissal of a police officer, the interruption of tram services from time to time, the destruction of the tram company by raid, occupied the public in the last months of 1924. In the event that showed a national uprising feature in the history of the New TurkishState, themedicalstudentswhorefusedto pay 80 coin for the ticket, obtained a discount and made their payments over 40 coin. While this resistance was the first victory won against the imperialiscapital in the Republican era, there sisters went down in history as men worth 40 coin. The study, which shows a qualitative research feature for the purpose of introducing and discussing a case study, was constructed within the framework of an event in 1924, the archive documents, periodicals and research works of the period related to the subject were examined and the relevant ones were transcribed from Ottoman Turkish and included in the study.
