Near East Historical Review, cilt.11, sa.3, ss.47-59, 2021 (Hakemli Dergi)
Dünyada
ve ülkemizde son dönemlerde tarihçilerin genişleyen konu yelpazesi içinde suç
olgusu sıklıkla işlenmektedir. Bu bağlamda Osmanlı tarihi kapsamında suçu
sosyal boyutlarıyla irdelemek, literatüre çeşitlilik katmak ve Türkiye
Cumhuriyeti’nin devraldığı imparatorluk mirasının küçük bir kesitini de olsa
gün yüzüne çıkarmak için gereklidir. 16. yüzyılda Kandıra’da suç unsurunun
incelendiği bu çalışma, yukarıda ifade edilen çaba doğrultusunda, çok yönlü
olarak mühimme defterlerine ait hükümler ışığında oluşturulmuştur. Çalışma,
giriş ve sonuç ile beraber beş ana bölümden meydana gelmektedir. Kandıra’da 16.
yüzyılda işlenen suç çeşitlerinin her biri için ayrı bir başlık açılmıştır. Bu
suçlar; suhte faaliyetleri, devlet görevinde ihmal ve usulsüzlük içeren taşra
görevlilerinin suçları, fiziksel suçlar kapsamındaki vücut bütünlüğüne yönelik
suçlar; malvarlığına yönelik suçlar ile asker, devlet görevlisi ve esir firarı,
şeklindedir. Çalışma, birçok sosyal huzursuzluğun yaşandığı Kandıra’da,
merkezin, bölgedeki etkisini göstermesi açısından da aydınlatıcı olmak
hedefindedir. Suç tarihinden bir örnek olarak bölgedeki suçlar hakkında mühimme
defterlerine göre çıkarımlar yapılmıştır. Bu belgelerin araştırmacıya söylediği
çok şey olmakla beraber tarihsel kurgu oluşturulurken meydana gelen eksikler
konusunda sessiz kalmak tercih edilmiştir. Bununla beraber suç olgusu çok yönlü
olarak incelenmeye çalışılmış ve münferit örnekler de göz ardı edilmemiştir.
Ayrıca Osmanlı hukukunun işleyişi hakkında fikir verebilecek nitelikte
bilgileri haiz Kandıra’nın suç tarihinin, örneklik teşkil edecek verileri
bulunduğu için günümüz toplumuna katkı sağlaması umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kandıra, Mühimme
Defteri, Osmanlı Devleti, Suç, Suhte, 16. yüzyıl.
The
crime case has been processsed in the expanding range subject of historians at
the wolrd and our country in the last years. In this concept, to search crime
by social dimensions within the scope of Ottoman history is necessary for
supporting literature a diversity and bringing for of a small section of empire
which had been taken over by Turkish Republic. This study has been examined the
crime case at Kandıra in 16th. century is investigated in the light of records
of imperial state decrees multi dimesionly in accordance with the effort
mentioned above. Study is composed of five basic section with an introduction
and a conclusion. For every kind of crime commited at Kandıra in the 16th.
century, a new title is done. These crimes are actions of students of madrasah
firstly, rural offical’s crimes as the neglects and irregularities at the work
of state; crimes against physical integrity in the scope of physical crimes;
desertion of soldier, state offical and slave; offences against property. Study
is targeted eye-opener in terms of showing the influence of central government
at the Kandıra where lots of social unrests were lived. Infereces according to
record of imperial court are done about crimes at place as being an example of
crime history. As soon as these decrees have lots words for researcher, stay
silent is preferred for missings creating the historical fiction. Nonetheless
crime case is tried to search multi-dimensionally and discrete samples are not
unminded. Moreover, making supports are hoped for sampels for today from point
of view crime history of Kandıra, has informations about how the Ottoman legal
processes were.
Keywords: Kandıra, Records of
Imperial State, Ottoman State, Crime, Student of Madrasah, 16th. century