Sürdürülebilir Toplumda Sürdürülemeyen İlişkiler Duygusal Sürdürülebilirlik Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme

Akgöl B.

11. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Bursa, Türkiye, 17 - 19 Eylül 2025, ss.1, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bursa
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPLUMLARDA SÜRDÜRÜLEMEYEN İLİŞKİLER

Duygusal Sürdürülebilirlik Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme

Birleşmiş milletler tarafından ilan edilen 2030 sürdürülebilir kalkınma gündemi, sürdürülebilirlik kavramının uluslararası düzeyde önemini artırarak bu alanı küresel politika ajandalarının merkezine oturmuştur. Ekonomik, çevresel ve sosyal olmak üzere temel üç bileşenden oluşan sürdürülebilirliğin son zamanlarda sosyal boyutu ile gerek ulusal gerek uluslararası camiada birçok sosyal bilimcinin dikkatini çektiği gözlemlenmektedir. Sosyal sürdürülebilirlik genel anlamda bireylerin refahını esas alarak, onların toplumsal katılımı ve psikososyal bütünlükleri gibi alanlara odaklanarak sürdürülebilirliğin daha insan merkezli boyutuna karşılık gelmektedir.

Ne var ki birçok uluslararası örgüt ve kuruluşların hassas olduğu küresel sürdürülebilirlik hedeflerine rağmen, gerek dünyada gerekse ülkemizde romantik ilişkiler ve bu kapsamda evlilik ve aile gibi kurumlarda ciddi düzeyde bir kırılganlık ve çözülme hakimdir. TUİK verilerine göre Türkiye’de son 20 yılda boşanma oranlarında %89 oranında artış söz konusudur. Bu oran biz sosyal bilimciler için toplumsal ilişkiler düzeyinde duygusal bağların sürdürülebilirliğinde ciddi bir kriz yaşandığı olgusuna dikkat çekmektedir.

Bu bildiride son zamanlarda meydana gelen kırılganlığın ve çözülmelerin nedenleri sosyolojik bir düzlemde Eva Illouz’un duygular sosyolojisi perspektifinden tartışılacaktır. Illuoz’a göre aşk, evlilik ve duygusal yakınlık gibi olgular salt bireysel tercihlerle değil, sekülerleşme, tüketim kültürü ve piyasa ideolojisinin etkisiyle yeniden şekillenmektedir. Bu yeni oluşumlar duygusal ilişkileri adeta meta düzeyine indirgemekte ve bağların ve ilişkilerin sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir.

Bu bağlamda ilişkilerin söz konusu bu sürdürülemezliği değerlendirilmek üzere sosyal sürdürülebilirliğin alt bir bileşeni olarak “duygusal sürdürülebilirlik” kavramı tartışılacaktır. Öte yandan sürdürülebilirliğin ekonomik ve çevresel bileşenlerini güçlendirmek adına politika yapıcılar çeşitli girişimlerde ve uygulamalarda bulunmaktadır. Bu noktadan hareketle sosyal sürdürülebilirliğin alt bir bileşeni şeklinde değerlendirilen duygusal sürdürülebilirlik olgusunu güçlendirmek bağlamında bazı politika önerilerinde bulunulacaktır. Çünkü sürdürülebilir bir toplum yaratmak yalnızca çevresel ve ekonomik ve makro sosyal parametrelerle değil, aynı zamanda sosyal ve duygusal yapının bütünlüğüyle mümkündür.

Anahtar kelimeler: Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilirlik sosyolojisi, Sosyal sürdürülebilirlik, Duygusal sürdürülebilirlik, Duygu sosyolojisi, Aile sosyolojisi.