Kurumsal Düzenlerdeki Değişimin Kurumsal Mantıklar Üzerindeki Etkisi: Türk Kamu Sektörü Örneği

Creative Commons License

Arslan S.

Sosyal Mucit Academic Review , cilt.6, sa.2, ss.219-265, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışma Türk kamu sektöründe kurumsal mantık değişimleri ve bu değişimin kurumsal düzenlerle ilişkisini açıklamayı amaçlamaktadır. Teorik çerçeve kurumsal mantıklar ve kamu yönetimi yaklaşımlarından yararlanılarak oluşturulmuştur. Araştırma nitel olarak örnek olay deseniyle tasarlanmıştır. Veri olarak 1963-2024 yılları arasında toplamda 12 defa hazırlanan beş yıllık Kalkınma Planları (KP) kullanılmıştır. Veriler tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Veriler merkezi kamu yönetimi ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) şeklinde iki ayrı bölüm olarak kodlanmıştır. Merkezi kamu yönetimi açısından 5. KP’den (1985-1989) itibaren devlet mantığının yanına piyasa mantığının, 7. KP’den (1996-2000) sonra da topluluk mantığının eklendiği ve 12. KP’de (2024-2028) ise bu üç mantığın melezleştiği bulguları elde edilmiştir. Bir diğer bulgu ise Kamu İktisadi Teşebbüsleri açısından 1. KP (1963-1967) ile 4. KP (1979-1983) arasında devlet mantığının baskın olduğu, 5. KP’den (1985-1989) sonra piyasa mantığının baskın konuma yükseldiğidir. Kurumsal mantıklardaki değişimde başat etkinin kurumsal düzenlerdeki değişim ve etkileşim olduğu ancak kurumsal düzenlerdeki değişimin merkezi kamu yönetimi ile Kamu İktisadi Teşebbüsleri kurumsal mantıklarını zaman ve biçim açısından farklı şekillerde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

This study aims to explain the institutional logic changes in the Turkish public sector and the relationship between these changes and institutional orders. The theoretical framework was created by utilizing institutional logics 
and public administration approaches. The research was designed qualitatively with a case study design. A total of 12 five-year Development Plans (DP) prepared between 1963-2024 were used as data. The data were analyzed with thematic analysis method. The data were coded as two separate sections as central public administration and Public Economic Enterprises (KİT). In terms of central public administration, it was found that market logic was added to the state logic after the 5th DP (1985-1989), community logic was added after the 7th DP (1996-2000), and these three logics hybridized in the 12th DP (2024-2028). Another finding is that the state logic was 
dominant between the 1st KP (1963-1967) and the 4th KP (1979-1983) in terms of Public Economic Enterprises, and the market logic rose to a dominant position after the 5th KP (1985-1989). It was concluded that the dominant effect in the change in institutional logics was the change and interaction in institutional orders, but the change in institutional orders affected the institutional logics of the central public administration and the Public Economic Enterprises in different ways in terms of time and form.