Güdül (Ankara) Yöresi Zeminlerinin Şişme Özelliklerinin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Soypak R., Kayabaşı A.

Jeoloji Mühendisliği Dergisi, vol.44, pp.157-182, 2020 (Scopus) identifier

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 44
  • Publication Date: 2020
  • Doi Number: 10.24232/jmd.826946
  • Journal Name: Jeoloji Mühendisliği Dergisi
  • Journal Indexes: Scopus, Academic Search Premier, Geobase, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.157-182
  • Eskisehir Osmangazi University Affiliated: Yes

Abstract

Bu çalışmada, Ankara’nın ilçesi Güdül’deki 1 ile 3 katlı binalarda oluşan çatlaklar ve sıva dökülmelerinin

nedenini belirlemek için Güdül ve çevresinde yüzeyleyen ince taneli zeminlerin şişme özellikleri çalışılmıştır.

Derinlikleri 5 m ile 15 m arasında değişen 19 adet sondaj kuyusu açılmıştır. SK-1, SK-5, SK-9 ve SK-16 kuyuları

dışında yeraltısuyuna rastlanılmamıştır. Sondajlardan 21 adet SPT örneği ile 30 adet bozulmamış zemin örneği

alınmıştır. Bu örnekler üzerinde sınıflama, indeks deneyleri, şişme yüzdesi ve şişme basıncı deneyleri yapılmıştır.

SPT deneylerinde N60 değerleri 12 ile 49 arasında değişirken, ortalama darbe sayısı 25 olarak belirlenmiştir. Plastisite

abağında zemin örneklerinin %59’u düşük plastisiteli kil (CL)-düşük plastisiteli silt (ML) veya düşük plastisiteli

organik malzeme (OL), %41’i ise yüksek plastisiteli kil (CH)-yüksek plastisiteli organik malzeme (OH) veya yüksek

plastisiteli silt (MH) olarak belirlenmiştir. Ortalama şişme basıncı 45.83 kPa ve en yüksek şişme basıncı111.29

kPa’dır. Elde edilen deneysel verilere göre Güdül ve çevresi içinde kil zeminlerin aktivite, şişme potansiyeli, şişme

basıncı haritaları hazırlanmıştır. Emirler Mahallesi civarinda aktivite 0.5 civarında iken yaklaşık 5 km kuzeydeki

Yeni Mahalle civarında 1.4 değerindedir. Aynı şekilde şişme potansiyeli ve şişme basıncı değerleri sırasıyla Emirler

Mahallesi civarında % 1.5 ve 25 kPa, iken Yeni Mahalle civarında % 6 ve 65 kPa dır. 17 nolu sondaj kuyusunun

bulunduğu lokasyon haricinde şişme yüzdesi ve şişme basıncı değerlerinde güneyden kuzey yönüne doğru belirgin

bir artış izlenmektedir. Temel zeminlerinin su ile teması durumunda oluşacak şişme basıncı,1-3 katlı yapılar için risk

oluşturabilecektir.

Anahtar kelimeler: Güdül, Şişme yüzdesi, Şişme Basıncı, Çatlak, Sıva dökülmesi