Akademik Veri Yönetim Sistemi
45.Ulusal Radyoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 12 - 16 Kasım 2024, (Özet Bildiri)
Giriş: Eş ve partner şiddeti (EPŞ), insan hakları problemi olmasının yanında temel bir halk sağlığı sorunudur. EPŞ mevcut veya eski bir partner tarafından pskolojik, fiziksel veya cinsel saldırıya maruz kalma olarak tanımlanmaktadır. EPŞ mağdurları farklı sebeplerden dolayı yaşadıklarını açıklamakta çekinebilmektedirler. Bu nedenle EPŞ maruz kalan hastalarda radyolojik olarak bazı bulguların varlığının tespit edilmesi potansiyel olarak bu hastalarda erken müdahale şansını artırabilir. Bu nedenle bu çalışmada EPŞ nedeniyle başvuran hastaların demografik, travma ve radyolojik özelliklerini değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Etik Kurulundan alınmıştır (Karar No: 26). Çalışmaya 01.01.2010-31.12.2023 yılları arasında hastanemiz Adli Tıp bölümüne başvuran ve partner şiddeti gördüğünü ifade eden hastalar dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen hastaların cinsiyet, yaş gibi demografik verileri kaydedildi. Hasta dosyalarından travmanın vücudun hangi bölgesine alındığı, hastalardan istenilen herhangi radyolojik görüntümenin varlığı kaydedildi. Bu görüntüler tekrar radyolojide dört ve sekiz yıllık tecrübeye dahip iki radyolog tarafından değerlendirildi. Görüntülerdeki patolojik bulgular kaydedildi.
Bulgular: Çalışmada belirlenen tarih aralığında 179 hastaya ulaşıldı. Hastalarıdan 117’sinin 120 başvurunda radyolojik görüntülemesi mevcuttu. Bir hasta iki kez, bir hasta ise üç kez partner şiddeti ile hastaneye başvurmuştu. Hastaların hepsi kadındı. Yaş ortalaması 38,21 ± 13,81 yıldı. 120 başvrunun 50’sinde radyolojik görüntülemede patolojik bulgu saptandı. Hastaların travma şekil, radyolojik modalitesi ve travma bölgesi verileri Tablo 1’ de özetlenmiştir. En sık görülen bulgu 17 hastada nazal kemik fraktürüydü. Radyolojik görüntüler vücut bölümleri açısından değerlendirildiğinde en fazla kranial travma bulguları saptandı (n=44). Sistem bazlı değerlendirildiğinde en çok kas-iskelet sistemini ilgilendiren yumuşak doku hematomları ve kemik fraktürleri tespit edildi (n=56). Bulgular Tablo 2’de özetlenmiştir.
Tartışma ve Sonuç: Literatürde EPŞ için en sık travma şekli bu çalışma ile benzer şekilde %81,90 hastada künt travma olarak bildirilmektedir. Aynı çalışmada hastaların %76,7’sinin baş-boyun bölgesine travma aldığı ifade edilmiştir (1). Radyolojik olarak değerlendirmelerde de en sık bulgunun %88 fasial yaralanmalar olduğu ve bunların %56’sına fraktürleri eşlik ettiği ifade edilmiştir (2). Ek olarak acil servise fasial travma nedeni ile başvuran hastaların yarısından fazlasının EPŞ’ne maruz kaldığını ifade eden çalışmalar mevcuttur. En sık travmanın yüzün orta hattında meydana geldiğini bunun neticesinde de en sık nazal kemik, zigomatik kompleks ve mandibulada fraktür saptandığı ifade edilmektedir (2,3). Diğer sık travmaya maruz kalan bölge olarak ise üst ekstremiler ifade edilmektedir (4). Bu çalışmada benzer şekilde en sık bulgu nazal kemik fraktürü ve en sık travma kranial travmalar olarak tespit edilmiştir. EPŞ kurbanları şiddeti bildirmeden hastanelere tedavi için başvurabilmektedirler. Global bir sorun olan EPŞ bildirmeme durumunun utanma, ekonomik bağımlılık, tekrar şiddete marzu kalma korkusu ve adalete güvenmeme gibi çeşitli nedenkleri olabilmektedir (3,5). Benzer travma özelliklerini tanımlamak ve EPŞ hastalarını tespit etmek önemlidir. Radyologlar, hastaların görüntüleme çalışmalarındaki yaygın yaralanma özelliklerini ve dağılımlarını tanıyarak, IPV’nin teşhis edilmesine yardımcı olabilirler. Anahtar Kelimeler: travma, eş şiddeti, partner şiddeti
Kaynaklar
1. Kavak N, Kavak RP, Özdemir M, Sever M, Ertan N, Suner A. A 10-year retrospective analysis of intimate partner violence patients in the emergency department. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2022;28(6):796-804.
2. Arosarena OA, Fritsch TA, Hsueh Y, Aynehchi B, Haug R. Maxillofacial injuries and violence against women. Arch Facial Plast Surg. 2009;11(1):48–52.
3. Alessandrino F, Keraliya A, Lebovic J, Mitchell Dyer GS, Harris MB, Tornetta P 3rd, Boland GWL, Seltzer SE, Khurana B. Intimate Partner Violence: A Primer for Radiologists to Make the “Invisible” Visible. Radiographics. 2020;40(7):2080- 2097.
4. Park H, Gujrathi R, Gosangi B, Thomas R, Cai T, Chen I, Bay C, Hassan N, Boland G, Kohane I, Seltzer S, Rexrode K, Khurana B. Longitudinal imaging history in early identification of intimate partner violence. Eur Radiol. 2022;32(4):2824-2836.
5. Overstreet NM, Quinn DM. The Intimate Partner Violence Stigmatization Model and Barriers to Help-Seeking. Basic Appl Soc Psych. 2013;35(1):109–122