Büyükelçilik diplomatlık mesleğinin en üst basamağını ifade eder. Bununla birlikte geçmişte olduğu gibi günümüzde de büyükelçiler sadece diplomatlardan seçilmezler. Diplomatlık mesleği dışından gelenler için kariyer dışı büyükelçi nitelemesi kullanılır. Osmanlı Devleti’nde bu nitelendirme kapsamına giren elçi sayısı hayli fazladır. Mehmed Arif Efendi 1850-1855 yılları arasında Viyana’da büyükelçi olarak görev yaptı. Daha önce herhangi bir diplomatik tecrübesi olmamasına ve dönemin diplomasi dili Fransızcayı bilmemesine rağmen bu göreve tayin edilmişti. Yani kariyer dışı bir elçiydi. Onun görev yaptığı dönem Avrupa diplomasisinin hareketli olduğu yıllardı. Önce Macar Mültecileri meselesi nedeniyle Osmanlı Devleti ile Avusturya arasındaki diplomatik krizle uğraşmak zorunda kaldı. Kırım Savaşı döneminde görevine devam ediyordu. Viyana, barış için diplomatik müzakerelerin yürütüldüğü merkez olduğu için Mehmed Arif Efendi’nin büyükelçilik misyonu daha önemli hale geldi. Kimi zaman kariyer dışı bir elçi olmanın zorluklarını yaşadı. Bu çalışmanın amacı Mehmed Arif Efendi’nin Viyana Sefaretindeki misyonunu, kariyer dışılığı üzerinden ele almaktır. Onun Avusturya-Osmanlı Devleti arasındaki diplomatik ilişkilerdeki rolü ve bu rolde kariyer dışı bir diplomat olmasının etkileri irdelenecektir.
Mehmed Arif Effendi was appointed as the Ottoman ambassador to Vienna in 1849, at a time when the effects of the Hungarian refugee crisis with Austria were still ongoing. He continued to serve in the Austrian capital, which maintained its neutrality during the Crimean War. It is quite interesting that a person from outside the Foreign Office, such as Mehmed Arif Effendi, was appointed as ambassador to Vienna at a time when institutional diplomacy was maturing in the Ottoman Empire. As a matter of fact, Mehmed Arif Effendi would have to face the difficulties of coming from outside diplomacy. In this study, Mehmed Arif Effendi's bureaucratic career before his appointment as ambassador to Vienna, the process of his appointment to Vienna, his role in the diplomatic relations between the two states during his tenure in the Austrian capital and his dismissal process will be discussed. Our aim is to better understand the relations between the Ottoman Empire and Austria through the role of the Vienna embassy in the relevant period and to contribute to the history of institutional diplomacy of the Ottoman Empire by revealing the biography of a little-known ambassador like Mehmed Arif Effendi.
