Research Information System
International Journal of Progressive Studies in Education, vol.1, no.2, pp.65-89, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
Bu araştırmanın amacı, ortaokul 7. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin velilerinin dijital vatandaşlık düzeylerini belirlemek için bir ölçek geliştirmektir. Ölçek geliştirme aşamasında 79 madde içeren bir madde havuzu oluşturulmuş ve uzman görüşüne sunularak aşamalı olarak havuz daraltılmıştır. Taslak ölçek, Eskişehir ilindeki Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda 7. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin velilerinden oluşan 675 kişiye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için temel bileşenler analizi ve faktör analizi yapılmış, varimax dik döndürme işlemi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, velilere yönelik 4 faktörden ve 19 maddeden oluşan bir dijital vatandaşlık ölçeği geliştirilmiştir. Bu faktörler, açıklanan toplam varyansın %60.03'ünü açıklamaktadır. Bu faktör yapısı, doğrulayıcı faktör analizi ile de doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini değerlendirmek için varimax rotasyonu sonucunda elde edilen dört faktör ve ölçeğin tamamı için Cronbach α (.90) katsayıları hesaplanmıştır. .90 Cronbach α değeri, ölçme aracının yüksek bir iç tutarlılık düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca, elde edilen veriler ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu kanıtlar niteliktedir. Araştırma, katılımcı grubun kişisel ve demografik değişkenlerini dikkate alarak dijital vatandaşlık düzeylerini incelemiştir. Sonuçlar ışığında geliştirilen bu ölçeğin, öğrenci velilerinin dijital vatandaşlık düzeyini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.