Romanlara yansıyan yeme içme kültürü: Dünya klasikleri incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Sos.Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RUKİYE ERŞAHİN

Danışman: Barış Demirci

Özet:

aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Yeme-içme kültürlerinin yüzyıllar boyunca değişime uğraması; değişen kültürlerin açığa çıkarılması ve yorumlanması açısından farklı iletişim araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Yaşanan değişimlerin açığa çıkarılması için kitle iletişim araçlarının önemi büyüktür. Kitle iletişim araçlarının bilgiye ulaşmada sağladığı kolaylıklarla kültürel değişimler geçmişten günümüze aktarılabilmektedir.

Araştırmada yeme içme kültürü ile ilgili gastronomik unsurları tespit etmek ve geçmişten günümüze yaşanan değişimleri ortaya koymak amacıyla Avrupa ülkelerinden olan Fransa, İngiltere, Almanya ve Rusya’nın Dünya Klasikleri listesine girmiş on yedi eser incelenmiştir. Metin odaklı analiz yönteminin kullanıldığı çalışmada söz konusu eserler tek tek okunmuş, yeme içme kültürüyle ilgili olduğu düşünülen kısımları not edilmiş ve alanında uzman kişilerin de fikirleri alınarak belirli kategoriler altında sunulmuştur.

Araştırma kapsamında yeme içme kültürü ile ilgili olan kategoriler; yeme içme mekânları, yiyecek ve içecekler, kullanılan araç-gereçler ve pişirme teknikleri ile ritüeller ve inanışlardır. Araştırma sonucunda yeme-içme mekânlarından olan mutfak, meyhane; yiyecek içecekler kategorisinde; et ürünlerinden balıklar ve su ürünleri, süt ürünlerinden peynir, hamur ürünlerinden ekmek, sebzelerden lahana da dört ulusun mutfağında ortak olarak geçen yiyeceklerdendir. Meyveler kategorisinde Fransız yazarlar, eserlerinde çok çeşitli meyvelerden bahsetmişlerdir. Tatlılar kategorisinde eserlerde en fazla göze çarpan tatlı, şekerlemelerdir.  Alkollü içeceklerden şarabın, alkolsüz içeceklerden süt, kahve ve çayın dört ulusun mutfağında yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Rusların milli içeceği olan kvas, yoğurt, kıtlama şeker gibi yiyecek ve içecekler sadece Rus yazarların eserlerinde geçmekte olduğu çıkarılan bulgular arasında yer almaktadır. Dört ulusun mutfağında yer alan araç-gereçler ise; sürahi, fıçı, güğüm, şişe, testi, tabak, çatal-kaşık-bıçak takımları, kadeh ve bardaktır. Paskalya ve Noel ise, dört ulusta da ortak olarak yer alan ritüellerdir.