Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURŞEN BERK
Danışman: Elif Aydoğdu
Özet:
Amaç: Bu araştırmanın amacı meslek liselerindeki öğretmenlerin okul kültürüne
yönelik algılarını incelemektir. Ayrıca meslek lisesinde görev yapan öğretmenlerin okul
kültürüne yönelik algılarının cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem, branş, okulda
çalıştıkları yıl, okulun öğrenci sayısı, öğretmen sayısı ve başarı ortalamasına göre farklılaşıp
farklılaşmadığı tespit etmektir.
Yöntem: Bu araştırmada meslek lisesinde görev yapan öğretmenlerin okul kültürü
algılarını belirlemek üzere tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, 2018-2019
Eğitim-Öğretim yılında Eskişehir ili merkez ilçeler Odunpazarı ve Tepebaşı’n da bulunan
MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı meslek liselerinde çalışan 1278
öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise tabakalı örnekleme ile seçilen
Eskişehir ili merkez ilçelerde görev yapan 492 meslek lisesi öğretmeni oluşturmuştur. Bu
araştırmada veriler Weinstock, Yumoto, Abe, Meyers, & Wan (2016) tarafından geliştirilen
ölçek ile toplanmıştır. Bu araştırmada verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama,
t- testi ve tek yönlü ANOVA analizleri kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin yüksek akademik
beklentiler boyutunda algıları (X̄ =2,151) “Katılmıyorum”, hedeflerin açıklığı boyutunda
algıları (X̄ =2,466) “Katılmıyorum”, profesyonel öğretmen davranışları boyutunda algıları (X̄
=2,947) “Katılıyorum”, mesleki topluluk boyutunda algıları (X̄ = 2,498) “Katılmıyorum”, aile
ve çevre katılımı boyutunda algıları ( X̄ = 2,723) “Katılıyorum”, paydaş dayanışması ve
yenilikler için okul desteği boyutunda algıları (X̄ =2,783) “Katılıyorum” ve toplamda okul
kültürü algıları (X̄ =2,636) “Katılıyorum” düzeyinde olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmada
öğretmenlerin okul kültürünü algı düzeylerinde cinsiyete, branşa, okulda çalışılan yıla,
okulların başarı sırasına, öğretmen ve öğrenci sayılarına göre anlamlı farklılıklar tespit
edilmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Araştırmanın sonucuna göre mesleki ve teknik liselerde görev
yapan öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin algılarının yüksek olduğu görülmüştür. Profesyonel öğretmen davranışları ve aile ve çevre katılımı boyutlarında kadın öğretmenlerin
erkek öğretmenlere göre daha yüksek algıya sahip oldukları bulunmuştur. Branş değişkenine
göre yüksek akademik beklentiler boyutunda meslek dersi öğretmenlerinin okul kültürü
algıları kültür dersi öğretmenlerine göre daha yüksek çıkmıştır. Çalışılan yıl değişkenine göre
de profesyonel öğretmen davranışları ve toplamda daha az çalışma yılan sahip öğretmenlerin
okul kültürü algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Okulların başarı sırası
değişkeninde ise orta derecede başarılı okullardaki öğretmenlerin, başarı seviyesi en yüksek
ve başarı seviyesi en düşük okullardaki öğretmenlere göre okul kültürüne yönelik daha
yüksek algıya sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca okul kültürü algısı öğretmen sayısı en
yüksek ve orta derecede olan okullardaki öğretmenlere göre, öğretmen sayısı en düşük olan
okullardaki öğretmenler lehine çıkmıştır. Benzer biçimde okul kültürü algısı öğrenci sayısı en
yüksek ve orta derecede olan okullardaki öğretmenlere göre öğrenci sayısı en düşük olan
okullardaki öğretmenler lehine çıkmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda meslek
liselerinde öğretmenlerin okul kültürü algılarının arttırılmasına yönelik çeşitli önerilerde
bulunulmuştur.