Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİNE İRDEM
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Semra İlhan
Eş Danışman: Zerrin Cantürk
Özet:
Pek çok canlı organizma için hayatta kalmanın oldukça güç
olduğu yüksek tuz konsantrasyonu, halotolerant fungusların sahip olduğu sessiz
genleri aktif hale geçirerek kendilerine has biyosentetik yol izlerinin
indüklenmesiyle ekstrem koşullara adapte olmalarını sağlar. Bu nedenle aşırı
tuzlu ekolojik nişe sahip ortamlardan izole edilen halotolerant fungusların
sekonder metabolitleri, yeni biyoaktif maddelerin keşfi için oldukça önem arz
etmektedir. Bu çalışmada, Çamaltı Tuzlası, İzmir' den izole edilen Penicillium
ve Aspergillus cinslerine ait 29 izolatın griseofulvin ve/veya benzeri
metabolitleri üretme yetenekleri açısından taranarak seçilen izolatlara ait
metabolitlerin biyoaktivitelerinin belirlenmesi ve yapılarının aydınlatılması
amaçlanmıştır. Üç farklı yöntem ile yapılan tarama çalışmaları sonucunda P.
griseofulvum E7P ile kesikli kültürde metabolit üretimi yapılmış ve
kromatografik yöntemler ile saflaştırılmıştır. Saflaştırılan fraksiyonun yapısı
LC-MS/MS, 1H-NMR, 13C-NMR yöntemleri ile karakterize edilmiştir. Elde edilen
fraksiyon ile mikojenik gümüş nanopartikülün hem tek olarak hem de kombinasyonlarının
antimikrobiyal aktiviteleri belirlenmiştir. Ayrıca gösterdikleri apoptotik etki
mekanizması ve apoptozla ilişkili 84 genin ifadesinde meydana getirdiği
değişiklikler gerçek zamanlı PZR ile ortaya konmuştur. Dermatofitler ile
stimüle edilen THP hücrelerindeki sitokin seviyelerine olan etkileri de akış
hücremetre ile belirlenmiştir. Fraksiyon F, T. mentagrophytes ve T. rubrum’ a
karşı gösterdiği 15,6 µg/ml, M. canis’e karşı gösterdiği 7,8 µg/ml MİK
değerleriyle dermatofit türlerine karşı en etkili fraksiyon olmuştur. AgNP FUM
1,56 – 25 µg/ml arasında sahip olduğu MİK değerleri ile başarılı bir
antimikrobiyal etki göstermiştir. Fraksiyon F’nin IC50/2’sinin kullanıldığı
kombin uygulamaları K562 hücrelerinde sinerjistik bir etki göstererek apoptozu
indüklemiştir. Karakterizasyon çalışmaları sonucunda fraksiyon F’nin
griseofulvin olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma, griseofulvinin gümüş
nanopartiküller ile sinerjistik antimikrobiyal ve antiproliferatif
özelliklerinin belirlendiği ve apoptotik etki mekanizmasının gen ifadesi
düzeyinde belirlendiği ilk çalışmadır.