İntrauterin büyüme kısıtlılığı olan prematürelerde akut böbrek hasarı sıklığının ve risk faktörlerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bil. Bölüm, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYCAN ÇELEBİ

Danışman: Özge Aydemir

Özet:

Çelebi, A. İntrauterin Büyüme Kısıtlılığı Olan Prematürelerde Akut Böbrek Hasarı Sıklığının ve Risk Faktörlerinin Belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2021 Prematüreler tamamlanmamış nefronogenez, ek komorbid durumlar ve nefrotoksik etkenlere maruziyet nedeniyle akut böbrek hasarına (ABH) yatkındırlar. Plasental yetmezliğe bağlı intrauterin büyüme kısıtlılığı (İUBK) prematüreliğin en önemli sebeplerinden biridir. Bu bebeklerde intrauterin hayatta gelişen hemodinamik redistribüsyon renal perfüzyonu bozmaktadır. Bu prospektif kohort çalışmasında İUBK ve gebelik haftasına göre normal doğum ağırlıklı (AGA) prematürelerde idrar çıkarımı, serum kreatinini veya glomerular filtrasyon hızını temel alan tanı kriterleri kullanılarak, ABH sıklığının ve risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya gebelik haftası 30+6±3 hafta ve doğum ağırlığı 1486±520 g olan 119 prematüre alınmıştır. Hastaların %28,5’inde ABH saptanmıştır. ABH oranı İUBK ve AGA prematürelerde (sırasıyla; %26,8 ve %30) benzer bulunmuştur.  Neonatal RIFLE’ın ABH tanısında en duyarlı kriter olduğu, daha çok hafif böbrek hasarının tanımlanmasında avantaj sağladığı görülmüştür. Düşük APGAR skoru, doğumda entübasyon, respiratuar distres sendromu, hemodinamik anlamlı patent duktus arteriozus, pulmone ve intraventriküler kanamanın İUBK ve AGA pretermlerde ABH riskini arttırdığı bulunmuştur. Antenatal ultrasonografide ağır plasental yetmezlik ve hemodinamik redistribüsyon bulguları ABH gelişen İUBK bebeklerde iki kat daha sık olmakla birlikte, farkın istatistiksel anlamlılığa ulaşmadığı görülmüştür. Çok değişkenli lojistik regresyon analizi ile düşük gebelik haftası ve geç sepsis, ABH için bağımsız risk faktörleri olarak tanımlanmıştır. ABH ataklarının %53,4’ünün geç sepsis nedeniyle geliştiği, ABH gelişen prematürelerin %73,5’inde geç sepsis öyküsü olduğu görülmüştür. ABH gelişen bebeklerde mekanik ventilasyon süresi ve hastane yatışlarının daha uzun, bronkopulmoner displazi ve mortalite oranlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak ABH; prematürelerde sık görülen, artmış morbidite ve mortalite ile ilişkili bir durumdur. Neonatal RIFLE kriterleri, riskli bebeklerin erken dönemde fark edilmesini sağladığı için prematüre bebeklerde ABH tanısında tercih edilmelidir.

Anahtar sözcükler: Akut böbrek hasarı, intrauterin büyüme kısıtlılığı, prematürite