Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağ.Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Duygu Aslan
Danışman: Hakan Ay
Özet:
Amaç: Otizm Spektrum Bozuklukları (ASD), etiyolojisi hala bilinmeyen, etkin bir tedavi yöntemi olmayan bilişsel ve gelişimsel bir bozukluktur. ASD'li bireylerde ve ASD hayvan modellerinde hipokampüste piramidal hücre kaybı, apoptoz gibi nöronal hücre farklılıklarının yanı sıra beynin fonksiyonel çalışmasında da farklılıklar olduğu görülmektedir. Fingolimod (FTY720)'nin ASD tedavisinde potansiyel bir ajan olabileceği ile ilgili çalışmalar bulunsa da bu etki ile ilgili yeterli veri bulunmamaktadır. Bu çalışma Valproik asit ile oluşturulan ASD modelinde FTY720'nin hipokampüs üzerindeki morfolojik etkilerini immunohistokimyasal, elektrofizyolojik ve stereolojik yöntemlerle göstermeyi amaçlamıştır. Yöntem: Sıçanlara gebeliğin 12,5. gününde tek doz intraperitoneal (600mg/kg) VPA uygulanırken, kontrol grubuna aynı günde 5 ml serum fizyolojik enjekte edildi. Erkek yavrular 4 gruba (Kontrol, VPA, FTY1: 1mg/kg, FTY2: 2 mg/kg) ayrılarak deneye dahil edildi. Postnatal 15. ve 35. günleri arasında oral FTY gavajı yapıldı. 35. günde EEG elektrotları stereotaksi ile takılarak 38. günde EEG ölçümleri yapıldı. Elde edilen beyin dokuları kesitleri cresyl violet, Ki67, TUNEL ve Golgi-Cox ile boyandı. Hipokampal nöron sayısı optik parçalama ile hesaplandı, dendritik dallanmaları ve spine sayıları saptandı. Elektrofizyolojik veriler değerlendirildi. Elde edilen veriler istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Bulgular: VPA grubunun hipokampal nöron sayısı, prolifere hücre sayısı, dendritik dallanma kompleksitesi ve spine yoğunluğu, kontrol grubuna göre ileri derece az olduğu gözlenirken, apoptotik hücre sayısı ise fazlaydı. FTY1 ve FTY2 gruplarının VPA'nın meydana getirdiği bu değişiklikleri doza bağlı olarak kontrol verilerine yaklaştırdığı gözlendi. EEG'nin theta bandı güç analizinde ise gruplar arası fark görülmedi. Sonuç: Verilerimiz, Fingolimod'un ASD modelinde, nöronal iyileştirici ve nöroprotektif etkileri olduğunu ve ASD tedavisi için güçlü potansiyel bir ajan olabileceğini göstermektedir.