Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İnsan Ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEYDA TUĞÇE AKIN
Danışman: Erdoğan Boz
Özet:
Austin ve Searle gibi Gündelik Dil Felsefecileri tarafından ortaya konan
sözedimleri, kişilerin düşünce, inanç, amaç ve istekleri doğrultusunda niyetlerine
bağlı olarak edimsel anlam taşıyan sözcelerin, konuşucu veya d inleyiciyi eyleme
geçiren etkilerini inceler.
Searle’e göre bir dili konuşmak, kurallara uygun olarak bazı davranışlarda
bulunmaktır. Searle sözedimlerini genel olarak sözceleme edimi, önerme edimi,
edimsöz edimi ve etkisöz edimi olarak dört gruba ayırır. Önerme edimini gönderme ve
yükleme bakımından inceler. Searle göre oluşturucu ve düzenleyici kurallar, içtenlik
koşulu, uyma yönü sözedimlerinde etkilidir. O, her şeyin dilegetirilebilirlik ilkesi
gereğince dille mümkün olduğunu söyler. Edimsöz edimlerini kesinleyiciler,
yönelticiler, yükleyiciler, dışavurucular ve bildirgeler olarak beş grupta
toplamaktadır.
Searle, soru sormanın dolaylı edimsöz olarak rica etmenin özel bir biçimi
olduğuna dikkat çekmektedir.
Bu çalışmada Çağan Irmak’ın yazdığı ‘‘Babam ve
Oğlum’’ adlı sinema metninin
senaryosu üzerinde Searle’ün Sözedim Kuramına göre soru yanıt tümceleri
incelenmiştir.