Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA ÖNCEL DUMAN
Danışman: Ayla Eker Sarıboyacı
Özet:
Vücudumuzdaki hasarlı ya da kayıp doku ve organların onarımını hedefleyen doku mühendisliği, heyecan verici yaklaşımlarıyla yakın bir gelecekte insanoğlunun yaşam kalitesinin artırılmasına damgasını vuracağa benzemektedir. İnsanlardaki pek çok hastalık için bir tedavi stratejisi olarak ortaya çıkan hücre esaslı tedavinin amacı, hasar gören bir dokunun veya organın biyolojik işlevini yerine koymak, tamir etmek veya arttırmaktır. Bir hedef organa, o organın işlevlerini eski haline getirmeye yetecek kadar sayıda ve kalitede izole edilmiş ve özellikleri belirlenmiş olan hücrelerin nakledilmesiyle, bu amaca ulaşılabilir. Doku oluşumunda en son yaklaşım, hücreleri tek tek kullanmak yerine, in vivo ortamdakini taklit etmek amacıyla, hücreleri tabakalar halinde kullanarak dokuyu oluşturmaktır. Biyolojik ortamda parçalanıp yok olan biyo-bozunur polimerler, birinci nesil doku mühendisliği için anahtar rol oynarken; ikinci nesil doku mühendisliği için hücrelerin tabaka halinde üretimini sağlayan sıcaklık-duyarlı polimerler anahtar rol oynamaktadır. Otoimmün bir hastalık olan tip 1 diyabet, pankreatik langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinin tahribatı ile ortaya çıkmaktadır. Günümüze kadar, β-hücrelerinin yerine konmasını amaçlayan üç farklı strateji geliştirilmiştir; pankreas, adacık ve hücre transplantasyonu. Halen adacık hücrelerinin transplantasyonu için tercih edilen organ, karaciğerdir. Ancak immun problemler ve graft başarısızlığı ile sonuçlanır ve alıcıların büyük kısmını insülin bağımsız durumdan tekrar insülin bağımlı hale getirir. Adacık transplantasyonunun uzun ömürlü olması için çeşitli yöntemler konusunda çalışmalar sürmektedir. Bunlar arasında biyomühendislik yaklaşımları da kullanılarak adacık hücre tabakaları oluşturulup fonksiyonel adacık sistemleri inşa edilmesi ve bu sistemlerin ekstra hepatik alanlara transferi de yer almıştır. Örneğin subrenal, subkutan ve abdominal bölge transferleri gibi. Bu 3-B hücre tabakalarının, subkutan bölgede daha etkili bir şekilde varlığını sürdürdüğü rapor edilmiştir. Bu nedenle biz de yaptığımız çalışmamızda, sıçandan izole ettiğimiz kemik iliği kökenli mezenkimal kök hücreleri (Kİ-MKH) ve β-hücrelerini, invitro sıcaklık-duyarlı kültür kapları poly(N-isopropylacrylamide)-PIPAAm üzerinde kültür ederek oluşturduğumuz 3-Boyutlu Beta Hücre Dokusunu, diyabetik sıçanların subkutan bölgesine transfer ederek "ekstra hepatik fonksiyonel bir adacık dokusu" inşa etmeyi ve MKH kullanımının buna etkisini analiz etmeyi amaçladık. Bu sayede biyomühendislik yöntemleri kullanarak oluşturduğumuz bu 3-Boyutlu Beta Hücre Tabakasının, diyabetik sıçanlarda normal glisemik indeksi sağlayıp sağlamadığını göstermeyi hedefledik. Ek olarak yeni inşa edilmiş bir adacık dokusu olarak bu 3-Boyutlu Beta Hücre Tabakasının, subkutan dokuya engrafman yapma ve devamlı fonksiyon gösterebilme yeteneğinde olup olmayacağını da saptamayı düşündük.