Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRE BARAN
Danışman: Esin Kılıç
Özet:
Küreselleşme süreci içinde, her ülke ihracatın refah
arttırıcı etkilerinden yararlanmak istemektedir ve bu nedenle dünyadaki rekabet
koşulları gittikçe ağırlaşmaktadır. Küreselleşme, aynı zamanda, ülke
ekonomilerini birbirlerine hiç olmadığı kadar sıkı bağlarla bağlamakta ve
olumlu veya olumsuz ekonomik gelişmelerin ülke sınırlarını aşmasına neden
olmaktadır. Bu ise ülke ekonomilerinin ve üretim yapılarının zaman içinde bir
dönüşüm yaşamasına neden olmaktadır. Makine sektörü yatırım malı üreten ve bu
özelliği ile ekonomilerdeki hemen her imalat sanayi sektörü ile bağlantılı olan
bir sektördür. Ayrıca makine sektörü, üretim aşamalarının farklı coğrafyalara
dağılması ve bu nedenle sektörün ihracatı ile ithalatının bağlantılı olabilecek
yapısı nedeniyle küreselleşme sürecinden en fazla etkilenen sektörlerden
biridir. Ayrıca olası küresel olumsuzluklar ülkelerin üretimlerini ve
sanayileşme çabalarını da etkileyebileceğinden, sektör üretimi ve dış ticareti
üzerinde de doğrudan etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada, gerek üretim ve
ihracat potansiyeli gerekse de istihdam açısından Türkiye için son derece
önemli olan makine sektörünün rekabet gücünde son yirmi yılda yaşanan dönüşüm
ürün haritalama yöntemi ile incelenmektedir. Bu amaçla, 4 basamaklı harmonize
sistem sınıflaması çerçevesinde elde edilen makine sanayi alt sektör verileri
ile açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler ve ticaret dengesi endeksleri
hesaplanmıştır. Endeks değerleri, ürün haritaları yardımıyla, son yirmi yıl ve
bu zaman zarfında yaşanan küresel ekonomik gelişmeler çerçevesinde belirlenen
alt dönemler için birlikte değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre
sektörün genel görünümü güçlü bir rekabetçi yapıyı işaret etmemektedir. Ancak
alt sektörler ve ürün grupları üzerine yapılan detaylı incelemeler sonucunda
rekabet gücü ve net ihracatçı olma potansiyeline yönelik bulgulara
ulaşılmıştır. Yapılan analiz ile elde edilen önemli bulgulardan biri de alt
sektörlerin önemli bir bölümünün 2009 küresel finans krizi sonrasında rekabet
yapısı ve net ihracatçı olma yeteneğinde sıçrama yaşanmış olduğudur.