Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Maden Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GAMZE ERDOĞAN
Danışman: Mahmut Yavuz
Özet:
Maden planlama ve tasarlama sürecindeki optimizasyon çalışmaları, doğal kaynakların etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak ve madencilik sırasında ortaya çıkan maliyetlerin tümünü azaltmak için oldukça önemlidir. Yeraltı maden planlamalarında optimizasyon; kazı arını sınırlarının optimizasyonu, hazırlık işlemlerinin optimizasyonu ve üretimin planlamasının optimizasyonu olmak üzere temelde üç ana alana ayrılmaktadır. Bunlardan kazı arını sınırının optimizasyonu, maden ekonomisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olması ve maden planlamanın temelini oluşturması nedeniyle yeraltı maden optimizasyonları içerisinde kritik öneme sahiptir. Optimizasyon mümkün olan en iyi kazı arını düzenini madenin işletme, jeoteknik ve fiziksel kısıtlamalarını hesaba katarak seçmekte ve ekonomik kârın en üst düzeye çıkarılmasına odaklanmaktadır. Ancak yeraltı madenlerinde karşılaşılan tasarım problemlerinin değişkenliği ve optimizasyon problemlerinin karmaşıklığından dolayı, bu konudaki çalışmalar açık ocak madenciliğinin gerisinde kalmıştır. Bunun yanında, şimdiye kadar kazı arını sınırlarının optimizasyonu için geliştirilmiş yöntemlerin hiçbiri henüz üç boyutta (3D) tam optimum sonuçları garanti edememiştir. Bu tez çalışmasında, üç boyutlu kazı arın sınırı problemleri için tasarlanmış yöntemlerden Hareketli Kazı Arını algoritması, Maksimum Değerli Komşuluk algoritması, Sens ve Topal (2009) ve Sandanayake vd. (2015.a, 2015.b) yaklaşımları ile DATAMINE yazılımının kazı arını tasarım aracı incelenmiştir. Seçilen yöntemler ara katlı kazı yöntemi uygulanan bir yeraltı altın madeni blok model verisi üzerinde uygulanmış, sonuçlar birbiriyle ve klasik yöntemlerle tasarlanmış kazı arını sınırı tasarımıyla karşılaştırılmıştır. Daha sonra bu yöntemlerin yeraltı maden planlama ve tasarlamadaki yeterlilikleri, uygulanabilirlikleri, becerileri ve sınırları tartışılmıştır.