Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Fen Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEYZA NUR DOĞAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Coşkun Güçlü
Eş Danışman: Yasin Altay
Özet:
Epicometis (Tropinota) hirta (Poda) meyve ağaçları, çilek, gül, buğdaygil gibi
bitkilerin çiçeklerinde beslenir, erkek ve dişi organları yerler. Bazen körpe sürgün, yaprak,
hatta meyveyle beslendikleri de olmaktadır. Uçma kapasiteleri yüksek olduğu için değişik
bitkilere geçer ve zararlarını devam ettirirler. Bunun sonucu olarak zarar görmüş çiçekler
meyve bağlayamazlar. Tarımsal açıdan önemli zararlı konumundadırlar. Bu çalışma, ağaç
temelli veri madenciliği algoritmaları kullanılarak bazı taksonomik karakterler üzerinden T.
hirta’nın böcek türlerinin cinsiyetlerinin belirlenmesi için yeni bir morfometrik
karakterizasyon geliştirmeyi amaçlamıştır. Çalışmada, 516 dişi ve 504 erkek böcek türlerine
ait bazı morfometrik özellikleri bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Veri madenciliği
algoritmalarının bağımlı değişkeni ise böceklerin türlerinin cinsiyetleri (erkek ve dişi) ikili
yanıt değişkeni olarak tanımlanmıştır. Chi-Square Automatic Interaction Detector (CHAID),
Exhaustive CHAID, Classification and Regression Tree (CART) ve Quick Unbiased,
Efficient Statistical Tree (QUEST) algoritmalarının cinsiyet ayrımındaki test set başarısı
sırasıyla %96,20, %92,20, %%94,20 ve %93,20 iken, ROC eğrisi altında kalan alan ise
sırasıyla 0,913, 0,922, 0,925 ve 0,931, Matthews korelasyon (Phi) katsayıları 0,829, 0,844,
0,850 ve 0,864 ve Cohen’s Kappa katsayıları (κ) 0,823, 0,843, 0,849 ve 0,863 olduğu tespit
edilmiştir. CHAID, Exhaustive CHAID, CART ve QUEST algoritmalarındaki ağaç
yapısındaki ilk dallanma Filagellum Uzunluğu (FU) olup, kesim noktaları sırasıyla 0,830-
0,950 mm, 0,830-0,910 mm, 0,875-0,915 mm ve 0,895-0,944 mm arasındaki olduğu
saptanmıştır. Sonuç olarak, T. hirta böcek türleri cinsiyetlerinin morfometrik ayrımlarının
ele alınan tüm algoritmalar tarafından başarı ile yapılabileceği kanıtlanmıştır. Bu çalışma,
T. hirta böcek türleri cinsiyetlerinin taksonomik karakterlere dayalı uygun istatistiksel
algoritmalarla ayırt edilebileceğini ve cinsiyetlerin tespit etmek için taksonomi çalışmaları
ile entegre edilebileceğini göstermiştir