Ülkeler arası ticari ilişkilerin küresel finansal kriz yayılımına etkisi: Türkiye örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAKKI POLAT

Danışman: Fatih Çemrek

Özet:

Bu tez, küresel ekonomik krizlerin, Türkiye gibi büyümekte olan ekonomiye sahip ülkelerin piyasalarına, hangi kanallar aracılığıyla yayıldığını incelemek için yazılmıştır. Analizlerde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'nin yüksek düzeyli ticari ilişkilere sahip olduğu yedi ülke (Almanya, Fransa, İngiltere, Rusya, Çin, Amerika ve İtalya) ile düşük düzeyli ticari ilişkilere sahip olduğu yedi ülkenin (Botsvana, Gabon, Güney Kıbrıs, İzlanda, Yeni Zelenda, Kenya ve Jamaika) 2005-2011 yılları arası, borsa endeks verileri kullanılmıştır. Bu verilerle, 2007-2008 ekonomik krizi döneminde meydana gelen volatilite transferleri çok değişkenli GARCH modelleri yardımıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kriz dönemlerinde, Türkiye'nin yüksek düzeyli ticari ilişkilere sahip olduğu ülkelerden Türkiye'ye doğru bir volatilite transferinin gerçekleştiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda bu volatilite transferi, ticaretin büyüklüğüne göre değişmektedir. Kriz dışı ve kriz dönemlerinde, Türkiye'nin, yüksek düzeyli ticaret hacmine sahip olduğu ülkelerle hesaplanan koşullu korelasyon katsayılarının, düşük düzeyli ticarete sahip olduğu ülkelerin koşullu korelasyon değerlerinden daha yüksek olduğu ve anlamlı bir farklılık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ticaretin, volatilite transferinde etkili bir kanal olduğu tespit edilmiştir.