Kolektif bellek bağlamında endüstri mirasına ilişkin sorunlar ve potansiyeller: TÜRASAŞ Eskişehir yerleşkesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ebru Yetkin

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Esin Boyacıoğlu

Eş Danışman: Ayşe Duygu Kaçar

Özet:

Endüstri mirası kavramı özelinde endüstriyel peyzaj alanı kent, kentli ve topluma ait teknolojik, politik, ekonomik, sosyokültürel dönüşümünün tanığıdır. Ayrıca somut ve somut olmayan değerlere sahiptir. Bu değerler mirasın kolektif bellek bağlamında nasıl anımsanacağını ve anlamlandırılacağını etkilemektedir. Kent ve kentli ile kurulduğu günden bugüne iletişim halinde olan TÜRASAŞ Eskişehir Bölge Müdürlüğü'ne ait yerleşke çalışmanın örneklem alanı olarak seçilmiştir. Kurulduğu yerde orijinal işlevini sürdürmeye devam eden yerleşke özgün bir endüstri mirası ve endüstriyel peyzaj örneğidir. Mirasın yakın zamanda kent ve kentli ile kısmen zayıflayan etkileşimi yeniden güçlendirilebilir. Literatürde endüstri mirasının işlev yitimi sonrasında yeniden kullanımına dair çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Bu çalışma henüz işlevini yitirmemiş ancak bu tehdit ile karşı karşıya kalan endüstriyel peyzaj alanlarına ilişkin bir perspektif sunmaktadır. Kolektif bellek bağlamında mirasın "mekânsal bellek, kültürel bellek, tarihsel ve politik bellek" başlıkları altında analiz edilmesini sağlayan bir model önerilmiştir. Böylece mirasın sahip olduğu, gelecek senaryolarını etkileyebilecek değerleri ile varlığını sürdürmesine yönelik sorunlar ve potansiyeller tespit edilmiştir. Sonuç olarak yapılan tespitler çerçevesinde öneriler sunulmuştur. Modelin benzer nitelikteki endüstri mirası alanlarında uygulanabileceği öngörülmüştür. Koruma süreçlerinde göz önünde bulundurulması gereken unsurları deşifre eden bir altlık oluşturmak hedeflenmiştir.