Sosyal sermayenin sığınmacıların göç destinasyonuna etkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KÜBRA AYCAN GELEKÇİ

Danışman: Oytun Meçik

Özet:

Sosyal sermaye birçok sorunu açıklamaya çalışan karmaşık bir kavramdır. Sahip olduğu girift yapı olumlu ve olumsuz çeşitli eleştirilere konu olmaktadır. Özellikle bireyci bir anlayıştan türemesi ve toplumsal ayrışmaya sebep olduğu iddiaları literatürde sıkça bahsedilmesine sebep olmaktadır. Kavram her ne kadar toplumsallıktan uzak bir yerde konumlansa da post modern durum içerisinde ve özellikle göç deneyimlerinde yarattığı etki göz ardı edilememektir. Dolayısıyla bir yandan eşitsizliği yeniden üretmeye sebep olurken, diğer taraftan insan ilişkilerinde ciddi bir alan inşa etmiş durumdadır. Bu bağlamda çalışma, sosyal sermayenin göç sürecindeki etkisini sığınmacıların destinasyon deneyimleri üzerinden incelemektedir.

Çalışmada İzmir ve İstanbul’da yaşayan 25 sığınmacıyla yarı yapılandırılmış açık uçlu sorulardan oluşan mülakat formuna dayalı derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler Nvivo 12 programı aracılığıyla analiz edilerek yorumlanmıştır. Bulgular, sosyal sermayenin göç kararından varış noktasındaki gündelik yaşam deneyimlerine kadar her alanda etkili olduğu yönünde olmuştur. Sığınmacıların öncü ve potansiyel göçmenlerle olan ilişkileri; yarattıkları bilgi ağı ve etnik destek mekanizmaları destinasyon seçimindeki en önemli belirleyici olmuştur. Ayrıca bir sivil toplum kuruluşuna üye olan sığınmacıların kamusal alanda daha aktif ve katılımcı oldukları gözlenmiştir. Sığınmacıların dil bilme düzeyine bağlı olarak daha nitelikli işlerde çalıştıkları gözlenirken, çalışma izni ve diploma denkliği problemlerinin ciddi engeller yarattığı sonucuna ulaşılmıştır. İş bulma konusunda çoğunlukla sosyal sermayeden yararlanmalarına rağmen, kendi mesleklerini sürdürememe ve çalışma iznini işveren iradesinde alabiliyor olma, sığınmacılar için enformel alanlara kayma sebebi olarak belirlenmiştir.