Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ONUR ERCAN
Danışman: Esin Kılıç
Özet:
Ekonomik kalkınmanın önündeki en önemli engellerden birisi
bölgelerde yaşanan yüksek ve sürekli işsizlik oranlarıdır. Bu durum ekonomide
yaşanan pek çok sorunun temelini oluşturmaktadır. İşsizlik ile mücadelede temel
odak noktası yeni iş imkânları oluşturulmasıdır. Bu ise ancak yeni üretken
yatırımların yapılmasına bağlıdır. Ancak işsizliği azaltma yönündeki
politikalar bölgesel sosyo-ekonomik gelişmişlik farklılıklarının ortadan
kaldırılması amacı ile birleştirildiğinde yalnızca yeni yatırımların yapılmasını
sağlamak yetmemekte, bu yatırımların bölgesel anlamda yönlendirilmesi gereği de
ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra yeni yatırımların ve potansiyelinin altında
üretim yapan işletmelerin ihracata yönelik faaliyet göstermeleri ise
işletmelerin ihracatın sunduğu daha geniş piyasa imkânı ile üretim düzeylerini
arttırmalarını sağlayabilecek ve bu üretimi gerçekleştirebilecek daha fazla
emek istihdamını beraberinde getirebilecektir. Bu bağlamda, bölgesel düzeyde
ticari açıklık ile işsizlik arasındaki teorik ve ampirik ilişkinin ele alınması
önem teşkil etmektedir. Bu çalışmada Türkiye'nin AB sosyo-ekonomik
politikalarına uyum süreci çerçevesinde ortaya koyduğu İBBS'ye göre belirlenen
düzey 2 bölgeleri (26 bölge) için 2004-2014 yıllık verileri kullanılarak ticari
açıklık ile işsizlik arasındaki ilişki panel veri analizi yöntemiyle
incelenecektir. Ekonometrik analizde nominal ve reel ticari açıklık endeksi
olarak iki farklı ticari açıklık ölçütü kullanılmıştır. Bu analiz sonucunda,
ilgili ticari açıklık endeksleriyle işsizlik arasında negatif yönlü bir
ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca iki aşamalı Arellano-Bond doğrusal
dinamik tahminleme sonuçlarına göre nominal ticari açıklık endeksindeki bir
yüzde puanlık artış işsizlik oranını 0.09 yüzde puan düşürürken, reel ticari
açıklık endeksindeki bir yüzde puanlık artış işsizlik oranını 0.04 yüzde puan
azaltmaktadır. Dumitrescu Hurlin panel nedensellik testi sonucunda, hem nominal
hem de reel ticari açıklık endeksiyle işsizlik arasında çift yönlü bir
nedensellik ilişkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle
bölgelerin dış ticaret hacminden aldığı payı arttırarak işsizlik oranlarının
düşürülmesi, bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmakta bir politika aracı
olarak kullanılabilecektir.