Ar-ge harcamalarının ihracat, ithalat, ekonomik büyüme ve yoksulluk üzerinde etkisi

MÜSLİME SÖZEN

Ar-ge harcamalarının ihracat, ithalat, ekonomik büyüme ve yoksulluk üzerinde etkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MÜSLİME SÖZEN

Danışman: Mehmet Şengür

Özet:

Bu çalışmada, Ar-Ge harcamaları, GSYİH, mal ve hizmet ihracatı, mal ve hizmet ithalatı ve yoksulluk arasındaki ilişkiyi açıklamaktır. 32 ülkenin Ar-Ge harcamalarının, GSYİH, mal ve hizmet ihracatı, mal ve hizmet ithalatı ve yoksulluk ile ilişkisi panel veri analizi ile açıklanmıştır. 2003-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Tasarlanan dört farklı model ile panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizleri yapılmıştır. Araştırmanın hipotezi, Ar-Ge harcamalarına yapılan yatırımların mal ve hizmet ithalat ve ihracatını ve GSYİH'yi artırdığı bunun sonucunda yoksulluk oranlarının azaldığıdır. Panel analizi bulgularına göre, modeller homojenlik testi sonucunda heterojen dağılım göstermektedir. CD ve LMadj Testi uygulanmış ve yatay kesit bağımlılığının olmadığı belirlenmiştir. İkinci nesil birim kök testi Levin, Lin ve Chu ve Hadri Birim Kök Testi uygulanmış olup veriler düzeyde durağandır. Eşbütünleşme testi Gengenbach, Urbain ve Westerlund Panel Eşbütünleşme Testi ile incelenmiş ve panel AMG uzun dönem tahmin edici katsayısını hesaplamıştır. Birinci model eşbütünleşme testi sonuçlarında Ar-Ge harcamaları ile mal ve hizmet ihracatı arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. İkinci model eşbütünleşme test sonuçlarında Ar-Ge harcamaları ile Mal ve Hizmet İthalatı arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Üçüncü model eşbütünleşme testi sonuçlarında Ar-Ge harcamaları ile GSYİH arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Dördüncü model eşbütünleşme testi sonuçlarında GSYİH, yoksulluk arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Nedensellik testi sonuçlarına göre, Ar-Ge harcamalarından mal ve hizmet ihracatına ve ithalatına ve GSYİH'ye doğru iki yönlü bir nedensellik ilişkisi ve GSYİH'dan Yoksulluk değişkenine doğru tek yönlü %5'lik bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.