Türkiye'nin ikili ticaret dengesi üzerinde J eğrisi ve reel döviz kuru değişmelerinin uzun dönem asimetrik etkilerinin sınanması: NARDL Analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVCAN TUNÇBİLEK KAYA

Danışman: Esin Kılıç

Özet:

Bu tez çalışmasında Türkiye'nin en fazla ticari ortaklıkta bulunduğu ülkeler ele alınarak, ulusal paradaki reel değer kayıplarının uzun vadede dış ticaret bilançosunu olumlu etkileyip etkilemediği incelenmiştir. J eğrisi etkisine göre, ulusal paranın değer kaybetmesi kısa vadede dış ticaret bilançosunu olumsuz etkilerken, uzun vadede tüketicilerin yurtiçi mallara yönelmesi ile etki olumlu yöne evrilmektedir. Türkiye'nin 12 ticaret ortağı ile ikili ticaretinde J eğrisi etkisinin geçerliliği 2005:1-2019:2 dönemi çeyreklik verileri kullanılarak doğrusal olmayan ARDL yöntemi ile analiz edilmiştir. Analizde Türkiye'nin Çin, İtalya ve İngiltere ile ikili dış ticareti ve reel döviz kuru arasında uzun dönem ilişkinin olmadığı görülmektedir. Ele alınan ülkelerden ABD, İspanya, Fransa ve Güney Kore ile yapılan ikili ticaret üzerine analiz sonucunda J eğrisi etkisi tespit edilmiştir. Ayrıca, Türkiye'nin 6 dış ticaret ortağıyla ticaret dengesine döviz kuru değişmelerinin etkisinin asimetrik olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.