Yarışma yoluyla elde edilen halkevlerinin kamusal niteliğinin mekânsal olarak incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ARDA İLAYDA SAĞLAM

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ayşen Öztürk

Eş Danışman: Ayşe Duygu Kaçar

Özet:

Bu araştırmanın konusu, Erken Cumhuriyet Dönemi Halkevi yapı tipine ait kamusal niteliklerin, projeleri yarışma yoluyla elde edilen örnekler üzerinden, mekânsal olarak incelenmesidir. Literatür incelendiğinde; kamusal alan ve kamusal mekân kavramlarının çoğunlukla kentsel bağlamda tartışıldığı, Halkevi yapı tipinin ise geçmiş çalışmalarda doğrudan kamusallık bağlamında incelenmediği gözlemlenmektedir. Projeleri yarışma yoluyla elde edilen Halkevi örnekleri üzerinden mekânsal okumalar yapılması çalışmanın temel yöntemidir. Çalışma sırasında, incelenen Halkevlerinin başta kat planları olmak üzere orijinal çizimleri, cephe fotoğrafları ve mimarlarına ait izahat notlarından yararlanılmıştır. Bu yöntem ile Halkevi yapılarının kamusal mekânlar olarak ele alınmasını sağlayan mekânsal niteliklerin irdelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın ilk iki bölümünde; araştırmanın konusu, amacı ve yöntemi açıklanmıştır. Üçüncü bölüm, kamusal alan ve kamusal mekân kavramlarının tanımlanması ve aralarındaki farkların irdelenmesinden oluşmaktadır. Dördüncü Bölümde, kamusal mekân kavramının Erken Cumhuriyet Dönemi içerisindeki gelişimi incelenmiş ve Halkevleri kavramsal olarak tartışılmıştır. Beşinci Bölüm, projeleri yarışma yoluyla elde edilen Halkevi örneklerine ait plan okumaları ve analizlerden oluşmaktadır. Altıncı Bölümde ise, bu okumalar incelenerek söz konusu örneklere dair genel bir program ve kamusallık yorumlaması yapılmıştır. Sonuç olarak ise, Halkevi yapılarının kamusal mekânlar olarak tanımlanması; bu yapılara ait mekânların nitelikleri, bu mekânların kamu kullanımına açıklığı ve bu açıklığın plan düzleminde kurgulanış biçimi ile açıklanmaktadır. Bu çalışmanın, Halkevi yapı tipinin mekânsal kurgusunun incelenmesi ve bu bağlamda bir kamusallık tartışması yürütmesi bakımından literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.